De overheid kan door het draaien aan allerlei knoppen en schuiven de inwoners zwaardere of lichtere lasten opleggen. Door bepaalde woorden vaker te gebruiken (bijvoorbeeld in iets aangepaste context) kan de politiek de taal licht vernieuwen. Respecteren is een voorbeeld daarvan, samen met respect en respectvol. Natuurlijk hebben die woorden voor een minister-president de normale betekenis die Van Dale bij respecteren wat juridisch omschrijft als “door zijn gedrag blijk geven van eerbied jegens de genoemde, eerbiedigen in zijn kwaliteit, hetzij in een gezagsverhouding of in vrije betrekking”. Respect!
Naast de vele voorbeelden waarin deze betekenis zonder twijfel door Rutte beoogd is, komen er gebruiksgevallen voor waarbij juist dat wat direct voorafgaat aan of volgt op wat hij zegt, zorgt voor een zekere ondermijning van de vroegere inhoud. De volgende voorbeelden stammen uit Algemene en Politieke Beschouwingen en zijn ontleend aan de plenaire verslagen van de Tweede Kamer:
- Het moet duidelijk zijn: die dekking vind ik niets. Maar ik respecteer zeer de wens van de heer Roemer om op dit punt te helpen. (Alg. Pol. Besch. 2013)
- Ik respecteer deze samenvatting van de heer Pechtold als zíjn samenvatting. Laat ik daar mijn werkelijkheid naast leggen. (Alg. Pol. Besch. 2014)
- Dat respecteer ik natuurlijk volledig. Hij (Krol, SR) zal echter begrijpen dat ik deze motie ontraad. (Alg. Pol. Besch. 2015)
De minister-president is het in de drie gevallen in het geheel niet eens met Roemer, niet met Pechtold en evenmin met Krol máár: hij respecteert hen zeer of zelfs volledig. In dit gebruik lijkt respecteren op weg naar eenzelfde betekenisloosheid (of negatievere aanduiding) als aan complimenten en complimenteren overkomt, getuige:
- In ieder geval is er een dekkingsvoorstel gekomen van de heer Roemer. Niet dat ik er meteen vreselijk enthousiast over word, maar er is in ieder geval een dekkingsvoorstel gedaan. Dat was een compliment! (Alg. Pol. Besch. 2013)
- Daarvoor spreek ik mijn complimenten uit. Ik ben het er inhoudelijk niet mee eens (…) (Alg. Pol. Besch. 2014)
- Daarnaast is er ook een klimaatbegroting ingediend, waarvoor complimenten. Niet voor alle maatregelen die erin staan, maar wel voor het feit dat die er ligt. (Alg. Pol. Besch. 2015)
Aanvulling 08.09.2017: De lege betekenis van respecteren komt ook tot uitdrukking in de volgende samenvatting van de reactie van Hongarije op de uitspraak van het Europese Hof, dat het land veroordeelde in EU-verband vluchtelingen op te nemen:
