Kond

Van de vrijdagse persconferenties die in aansluiting op een kabinetsvergadering gegeven worden, maakt de Rijksvoorlichtingsdienst een letterlijke weergave. Dat heet een mediatekst. Soms is er een korte technische storing waardoor een gedeelte achterwege blijft, soms begrijpt de betreffende ambtenaar niet goed wat er door de minister-president gezegd is. Zie een voorbeeld daarvan onder exegese.

Ook bij het woord kond tast de betreffende Dienst zichtbaar bij herhaling in het duister getuige deze woordelijke weergaven van Ruttes uitingen op persconferenties waar hiaten zitten en op één plaats een foutieve weergave:

  • “Hij was er toen ook nog verantwoordelijk voor en hij heeft toen ook u [onverstaanbaar, red.] gedaan van dat feit.” (16.12.2011)
  • (13.01.2012) “…de minister van Buitenlandse Zaken, die ’s avonds onder andere via uw tv-nieuws, het RTL Nieuws, onmiddellijk ook weer het NOS Journaal en andere media (…) kon doen van onze opvattingen daarover”
  • (09.05.2014) “belangrijk is dat zij regelmatig bericht doen en [onverstaanbaar, red.] van hun aanwezigheid”
  • (17.06.2016) “Van der Steur, ja, heeft ons [onverstaanbaar, red.] van het feit dat het debat had plaatsgevonden en we hadden er allemaal iets van meegekregen.”

Waar “onverstaanbaar, red.” staat, kon dus kond doen of iets dergelijks gehoord worden.

Fragment mediatekst 16.12.2011

Fragment mediatekst 16.12.2011

Op de persconferentie van 13 januari 2012 moet net zo kond doen worden gelezen. In die ontmoeting met de journalisten – het ging om het dragen van een hoofddoek door de Koningin bij een bezoek aan een moskee en uitingen in verband daarmee – zei de premier wat nu wél op de redactie bij Algemene Zaken verstaan was over de reactie van minister Rosenthal: “om daar kond van te doen, van zijn opvatting daarover”. Kond doen ‘bekendmaken, verkondigen’ is archaïsche taal volgens Van Dale. Geen wonder dat het in het vergeetboek raakt en vooral omdat het net zo klinkt als kon doen of kont doen, wat dat ook zou betekenen. En kennelijk wordt er niet precies redactie gevoerd bij de mediateksten op het Ministerie van Algemene Zaken.

Misschien is kond doen voorstelbaarder uit de mond van een premier die ook historicus is  dan in de taal van een gemiddelde leeftijdgenoot van hem. In de zeldzame gevallen dat Rutte het gebruikt lijkt het tongue in cheek,  ja bijna alsof de aandacht wat de spreker betreft best eventjes verlegd mag worden van de inhoud naar de talige vorm.

 

 

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in Taal van Rutte met de tags , , . Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.