Minister-president Rutte gebruikt – weliswaar niet al te vaak maar desondanks vrij geregeld – de combinatie aangelegen punt. Dat betekent ‘iets belangrijks’. In de Algemene en Politieke Beschouwingen op 22 september 2016 zegt hij bijvoorbeeld, inclusief aansluitend meegeleverde vertaling: “Ik weet uit de gesprekken die we hebben gevoerd om in 2013 en de jaren daarna afspraken te maken, dat dit voor de SGP en de ChristenUnie een aangelegen belangrijk punt is.” Het ging om de overdraagbare heffingskorting, een fiscale maatregel die negatief uitpakt voor huishoudens bestaande uit eenverdieners en dat is een situatie die zich juist in de sfeer van de SGP en de CU relatief veel voordoet.
Rutte heeft taalgevoel. Dat de premier net in deze context deze uitdrukking gebruikt, is volkomen passend en die bewering is simpel aannemelijk te maken. Als er érgens in de Nederlandse kranten met succes gezocht wordt naar een aangelegen punt, dan zijn ’t het Reformatorisch en het Nederlands Dagblad. Dat zijn bij uitstek media die gelezen worden door het CU- en SGP-publiek. “De eenheid van de kerk moet voor ons een aangelegen punt zijn en blijven”, zegt ds. Silfhout in het Reformatorisch Dagblad van 13 september 2016.
Een dag eerder staat er een tekst in het Nederlands Dagblad over een Binnenvaartontmoetingsdag en daar wordt geconstateerd: “Opvoeding is een aangelegen punt onder schippers”. 1) Het lijkt me waarschijnlijk dat de bewuste uitdrukking in deze kring in het bijzonder gereserveerd is ter onderstreping van de eigen principiële standpunten, vandaar dat er gerept wordt van “dit voor ons (zo) aangelegen punt”. Logischerwijs was (of klonk) dit geluid ook in het nabije part van het CDA geregeld hoorbaar.
Nederlands Dagblad op internet (fragment)
Buiten de protestants-christelijke sfeer komt aangelegen punt vele malen minder voor, maar Mark Rutte kent en gebruikt deze uitdrukking. Waarschijnlijk is hij er zich extra bewust van als hij zich richt tot wat heet “klein rechts”, maar hij benut het desgewenst ook in de richting van andere politieke groeperingen, getuige de Algemene en Politieke Beschouwingen van 2011. Driemaal deed hij dat toen zelfs:
- Ik weet dat dit een aangelegen punt is voor de Staatkundig Gereformeerde Partij.
- omdat wij nu die concessie aan de PvdA hebben gedaan op een voor haar aangelegen punt
- Het is voor de CDA-fractie een zeer aangelegen punt
Ook anderen gebruiken deze woordcombinatie, buiten en binnen de partij van de premier zelf en door hen niet zelden van een versterkend woordje voorzien ten behoeve van het goede begrip. Dat wordt nauwelijks gedaan door CU’ers en SGP’ers voor wie de uitdrukking op zichzelf duidelijk genoeg is. VVD-woordvoerder Fred Teeven zei op 11 november 2015 bij de behandeling van de Defensiebegroting: “Het bestrijden van illegale immigratie is voor de VVD-fractie ook een zeer aangelegen punt.” Het leek even, alsof de ex-staatssecretaris een discipel van Rutte was. Uit de mond van CU- en SGP-vertegenwoordigers komt een aangelegen punt heel naturel over, bij de PvdA of SP is de impressie anders. Neem als voorbeeld wat staatssecretaris Sharon Dijksma zei bij het debat over het aanvragen van voedselpatenten door multinationals (10 juni 2015) en nemen we gemakshalve even aan dat ze aan de bewuste woorden de bedoelde betekenis toekent: “Ik vind namelijk oprecht dat het eigenaarschap voor small-holder farmers een eerst aangelegen punt moet zijn.”
Oprecht! (Zie Echt, oprecht.) Dijksma is aan haar taal te oordelen vaker een leerling van Rutte. (Zie Wirtschaften.)
1) Vergelijk voor eenzelfde protestants-christelijk idioom de uitdrukking onder het beslag van, zie de bijdrage onder de titel Beslag.
Aanvulling 13.09.2017. Er wordt nog steeds onderhandeld over Rutte-III maar de vier verloofde coalitiepartijen trekken in de Tweede Kamer hoorbaar éen lijn als er over de Regeling van Werkzaamheden gesproken wordt. Achter op deze fiets springt de SGP, ook al doet het dat soms in eigen bewoordingen. Zo zei de heer Bisschop gisteren: “Het lijkt mij een aangelegen zaak om hier eens goed van gedachten te wisselen.” Hij zei dat in reactie op een debat-aanvrage vanuit GroenLinks n.a.v. een OESO-rapport. Oeps! Daarna bleken de partijen van aspirant-Rutte-III er níet voor te voelen. Maar het aangelegen punt was door de heer Bisschop in elk geval gescoord.
Aanvulling 02.11.2017: Fractieleider van der Staaij (SGP) varieerde gisteren bij het debat over de regeringsverklaring op het aangelegen punt in zijn zevende tweet: “het Israëlbeleid en de Europese Unie, allebei aangelegen thema’s voor de SGP”.
Aanvulling 09.12.2017: Fungerend voorzitter Foort van Oosten (VVD) gebruikte de uitdrukking aangelegen punt in die rol om aan te geven dat er in het debat over de Defensiebegroting iets van belang was (23.11.2017). Hij zei het toen zelfs tweemaal:
• “Dit is een aangelegen punt. Ik had net de indruk dat u daar later op terug zou komen, mevrouw de staatssecretaris.”
• “Het zijn tamelijk lange interrupties. Ik snap dat het een aangelegen punt is.”
Eerder op diezelfde 23ste november noemde Bente Becker (VVD) in het debat over de begroting van minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) bepaalde VN-operaties “voor ons echt een aangelegen punt.”
In de nieuwe Kamer is aangelegen punt aan een opmars bezig, ook buiten de oorspronkelijke christelijke gebruikershoek (te weten SGP en CU en in mindere mate het CDA). Esther Ouwehand (PvdD) zei het enkele keren en sprak eenmaal van “een aangelegen weegpunt”. Rik Grashoff (GroenLinks) bezigde enkele malen “buitengewoon aangelegen punt”. Pia Dijkstra (D66) had het over het verantwoording van iets afleggen “op het aangelegen moment” – een nog niet in Van Dale opgenomen betekenis. Anders ligt dat bij de uiting van toen nog staatssecretaris Klaas Dijkhoff die zei “Het is voor mij meer aangelegen om (…)”. Van Dale geeft het hier passende ‘gewichtig’.
