Juniore

Vrouwelijke aanduidingen verschillen op woordniveau vooral aan de meest rechtse kant van mannelijke. Niet zelden zijn daarvoor luxe suffixen uit het Franse taalgebied geïmporteerd (conducteur – conductrice, masseur – masseuse, regent – regentesse) maar dat is niet verplicht, getuige dief en dievegge als onze eigen vrouwelijke tegenhanger daarvan.

De Oudejaarsconference wordt dit jaar verzorgd door Claudia de Breij, na de mannelijke cabaretiers vanaf Wim Kan is zij de eerste cabaretière. De vrouwelijke uitgang oogt hier als een simpel toegevoegde –e maar we hóren iets wat past bij die eerste, Franse groep van conductrice en regentesse.

Toch is de enkele, solo optredende –e aan de rechter kant een belangrijk vrouwelijk element. Een mannelijke agent bezit in agente een feminiene diender; passagiers bestaan uit de optelsom van ieder die passagier of passagiere is; een acrobaat heeft in een acrobate een collega van het andere geslacht. *)

In het afgelopen jaar is me opgevallen, hoe die simpele vrouwelijke –e bezig is ook opgang te maken op sportief terrein. Junior was een woord dat tot dusver sekse-neutraal was, althans Van Dale geeft bij dit lemma wel veel verschillende verklein- en meervoudsvormen maar onderscheid tussen masculien en feminien wordt niet gemaakt.

JUNIOR (2) in Van Dale

Dat ligt anders bij sportverslaggevers, met name als het over schaatsen gaat. Ik noteerde in 2016 enkele malen de aanduiding juniore voor een vrouwelijke junior-schaatser, bijvoorbeeld bij de tv-uitzending op 22 januari (NPO 1), twee dagen later in het radioverslag van Langs de Lijn. Op 18 november zei Herbert Dijkstra over Antoinette de Jong: “Ze zal nog een paar jaren juniore blijven”. Over enige tijd is ze dus seniore.

Deel website Antoinette de Jong

*) Wie wil genieten van een prachtig en groot overzicht van al die elementen op alle mogelijke posities in het woord, kan terecht in De Haas en Trommelen, Morfologisch handboek van het Nederlands.