IN HET NIEUWS is Jürgen Mathies, de hoogste baas van de politie in Keulen. Hij bood excuus aan voor iets dat me deed denken aan december 1975. Het was in m’n herinnering zonnig toen een collega van de regionale radio in Groningen en ik tegen de middag in zijn Japanse auto stapten op weg naar Beilen. Er was eerder die morgen een trein gekaapt bij Wijster en we werden eropuit gestuurd voor verslaggeving.
In de auto zetten we de radio aan en we zochten het ene uiteinde van de zenderschaal op; toen nog viel daar althans een deel van de interne politie-communicatie te beluisteren. We namen er zelfs iets van op, wat voor ons gevoel mocht zolang we het maar niet uitzonden. We hoorden een stem met Drents accent spreken over de mogelijkheid van bommen die aan de buitendeuren geplaatst waren en het ging over ZM’ers.
ZM was niet de aanduiding van een visserschip dat de weg kwijt is (Zoutkamp heeft ZK, Termunten TM: er is een hele lijst met lettercodes van de thuishaven) maar de afkorting van Zuid-Molukken. Niet algemeen gangbaar, maar in de context van de berichtgeving was het eenvoudig te begrijpen.
Voor zoiets als ZM’ers heeft Jürgen Mathies nu excuus aangeboden. In een tweet uit zijn organisatie ging het op Oudejaarsavond om “mehrere Hundert Nafris” die aangehouden en onderzocht moesten worden – denk aan vorig jaar (zie Volstrekt). Nafris is de afkorting van Noord-Afrikaners, en daarover valt een deel van de politiek in Keulen: racisme! Waar gaat gewone taal over in discriminatie? Is daar een algemene regel voor te geven of is het misschien allereerst een kwestie van gevoel, dat wat we aan een woord toekennen?
De Groene voorvrouw Simone Peter waardeerde de inzet van de politie, dat vooropgesteld. “Allerdings stelle sich die Frage nach der Verhältnis- und Rechtmäßigkeit, wenn insgesamt knapp 1000 Menschen alleine aufgrund ihres Aussehens überprüft und teilweise festgehalten werden.” Ging het daar om of om het gewraakte woord?
NAFRI (fragment Süddeutsche Zeitung)
Als de politie van Keulen aan dat Nafri-verwijt had willen ontkomen, hadden ze kunnen spreken van 14-16-18: de N is de 14e letter van het alfabet, de A en de F zijn nummer 1 en 6, de R staat op de 18e plek. Dat cijfers omgecodeerd naar NAFR is net zo duidelijk voor de ogen voor wie zo’n tweet bedoeld is en kan niet discriminerend opgevat worden… totdat iemand 14-16-18 als een scheldwoord gaat opvatten, want dan zijn de rapen weer spoedig gaar met hulp van verhitte asociale media.
P.S. Later vandaag 02.01.2017 geeft Heribert Prantl in de SZ beheerst commentaar: de politie heeft prima werk gedaan en mocht op basis van uiterlijk een specifieke groep controleren, simpel wegens de ervaringen van een jaar geleden. Anderzijds: “Mit dem kleinen Wort hat die Polizei ihren guten Einsatz bemakelt. Für die Zelebration von Empörung ist es allerdings untauglich.” Nafri gebruiken door de politie noemt Prantl racistisch, maar de koestering van de opwinding over die term vindt hij niet door de beugel kunnen. Mevrouw Peter sprak later op de dag nog grotere lof uit voor het optreden door de politie.
