Polsstok

De lengte van een polsstok is een belangrijk element inzake de breedte van het water waar iemand overheen zou moeten kunnen springen. Vandaar de figuurlijke vraag van de premier al op z’n tweede persconferentie in die rol (12 november 2010) “of de polsstok lang genoeg”, was. Lees: of er op de instemming van een voldoende aantal leden gerekend kon worden bij de behandeling van een bepaald onderwerp in de Tweede Kamer.

Niet veel later sprak de premier (op dezelfde bijeenkomst in verband met de financieel-economische situatie in Griekenland en de middelen om die situatie meester te worden) over het “aanvliegen op dat permanente crisismechanisme”. Is de figuurlijke taal van het aanvliegen wellicht te zien in combinatie met de polsstok, ook omdat hier sprake is van veilig landen, aan de andere kant van het hinderlijke water?

Afb. Polsstokbond Holland

Ik hóop eigenlijk dat de polsstok zich heeft ontwikkeld tot het beeld van een vliegtuig en dat zo de weg geopend is naar aeronautische metaforen. Aan die politieke taal is Rutte-II rijk. Bij de persconferentie van 8 april 2016 ging ‘t over het voor het kabinet ongunstig uitgepakte Oekraïne-referendum en de kwestie “hoe wij een landingsgrond kunnen formuleren” 1). Een bepaald voorstel was in dat verband “niet de eerste aanvliegroute”, aldus de premier. Later was het kabinet “bezig om te zoeken naar een landingsplek”.

Figuurlijker sprak hij op 11 oktober 2013 met Dominique van der Heyde over royaal contact met drie oppositiepartijen om te komen tot afspraken zodat “die ook landingsrechten hebben in de Eerste Kamer”. In het gesprek met Pieter Jan Hagens van 19 december 2014 gebruikte Rutte dat beeld van afspraken die “uiteindelijk kunnen landen” – net iets minder komisch aangevlogen dan de uitdrukking met de landingsrechten die mooi verband én afstand met de Eerste Kamer aangeven maar waarmee bedoeld wordt dat er voldoende vóor gestemd wordt in het parlement.

Vergelijk wat de minister-president zei bij de Algemene en Politieke Beschouwingen van 2011: “Daarbij is een aantal groepen uitgezonderd waarover met name het CDA zich zorgen maakte. Hierdoor kan de maatregel ook landen.” Landen is hier dus ‘op instemming kunnen rekenen’. Een polsstok met voldoende lengte.

1) In de mediatekst staat overigens landingsfront. (Vergelijk eerder commentaar in dit blog  op dat prachtige hulpmiddel-met-menselijke-tekortkomingen in de bijdrage Convident. Zie ook Luchtwapen.)

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in Taal van Rutte met de tags , , , . Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.