WOORDENLIJSTJE taal van Rutte

Dit is een woordenlijstje voor het verstaan van hedendaagse politiek, althans van de minister-president. Voor de meeste woorden geldt dat er een speciaal stukje of terloops over is geschreven in dit blog. Een Ruttiaanse reeks.

N.B. 18.03.2020 Zie inmiddels enkele andere stukken over de taal van de premier in dit blog, zoals over Rutte’s besliste taal, Een Haagse familiariseringstendens en Mark Rutte zonder het Ruttiaans.

RUTTIAANSE REEKS

aangelegen punt = iets belangrijks voor de kleine christelijke partijen

aan snee = agendapunt

aanslaan = reageren

accommoderen = comfort bieden (zie aldaar)

adresseren = aanpakken van een probleem

ambitie = voornemen

apocalyptisch = vervelend

bekreunen = gebruiken we voor van alles, niemand kent het oorspronkelijke woord nog

bevallen van = met iets komen (bv. voorstel of commissie), een wat vreemde manier van zeggen waar ik de aandacht even mee heb afgeleid

casuïstiek, geen – = exacte feiten waar ik niet op wil reageren

choreografie = kwestieuze aanpak door Van Brummen (Teeven-onderzoek) (en ik zet u nu even op ‘t verkeerde been) 1)

comfort bieden = accommoderen =  hoe kunnen we u overhalen om met iets in te stemmen

criticaster = vroeger een vervelende, vittende persoon, nu iedereen met een kritische vraag 2)

cruciaal = daar hebt u een punt

derhalve = dus, uitsluitend ter inleiding van een advies m.b.t. motie

dossier = onderwerp, punt

draagvlak = meerderheid van stemmen

duwen = politiek bedrijven een bepaalde kant op, stap voor stap, step by step, Schritt für Schritt zou mijn Duitse collega zeggen

eleveren = ik wilde het even mooi zeggen maar kon releveren niet zo snel vinden

ellende = voor sommigen ‘sociaal iets verschrikkelijks’, voor mij ‘een hoofdpijndossier’

epitheta = commentaar van een tegenstander waar ik niet op inga

etcetera = etcetera etcetera = gebruik ik altijd in plaats van enzovoort

exegeseren, niet- = ik ga er niet verder op in

focus = een van de dingen waar we oog voor hebben

fratsen = dingen die niet goed zijn als wíj, maar nog veel erger als anderen hetzelfde doen

geachte afgevaardigde X = X, ik ben niet uw politieke vriend zo hoort de goede verstaander

gedoe = vervelend onderwerp waarover ik mijn irritatie laat blijken

griezel = IS-strijder

it goes without saying = I do speak English as well, you know 3)

jargon = bah

kalenderfixatie, geen – = een datum noemen we niet

ketelmuziek = hoorbaar gebrachte argumenten van de andere kant, vooral vakbeweging

knokken en vechten = respectievelijk vechten door ons vs. vechten door de tegenstander

kond doen = meedelen op een manier waar ik de aandacht even mee wil afleiden

landen, landingsrechten hebben = op instemming kunnen rekenen

luchtwapen = luchtmacht die we liever een gecamoufleerde naam geven

meneer X = manier van zeggen om op afstand te gaan van X

ommekomst = vroeger: verstreken termijn, nu: ontvangen advies; in het taalgebruik van Balkenende: terugkeer uit

onconditioneel = onvoorwaardelijk, maar het klinkt even sterker

onthecht, gewoon héel erg onthecht = hyper-gespannen

oogharen = lichaamsdeel dat het mogelijk maakt om weinig precies of vaag te zijn

oprecht = een woord dat de luisteraar beter kan negeren, net als absoluut, echt, helemaal (zie volstrekt)

prioriteit = iets om óok rekening mee te houden (net als met top-, eerste -, hoogste -, absolute – en alle prioriteiten)

reflectie, reflecteren = kritische opmerking, bezwaren onder woorden brengen 4)

respecteren = onzin wat u daar zegt maar u moet het zelf weten

robuust = onderstreping van wat direct volgt (groei, begrotingssystematiek, economie)

robuust, – gesprek, dialoog en robuuste discussie = slaande ruzie

ruffurendum, rulluvant, ruzzultaat = referendum, relevant, resultaat uit de mond van VVD

semantiek = gezanik over de precieze inhoud, bah

teugen = tegen, d.w.z. tegen iets waar wíj juist voor zijn

thans = ‘momenteel’ d.w.z. als het een politicus betreft (spottende ondertoon)

theoretisch = bah

uitrollen = beginnen

van de afdeling, ik ben niet – (kortweg ik ben niet van) = zo steek ik (niet) in elkaar

verantwoordelijkheid nemen = iets doen wat met even veel recht gelaten zou kunnen worden

volstrekt overbodig = overbodig (vergelijk absoluut, echt, helemaal, oprecht)

winstwaarschuwing = waarschuwing die met een afleidende knipoog gegeven wordt

wirtschaften = ich rede auch ein wenig Deutsch, sagte ich doch schon

zijdens = hetzelfde als ‘van de kant van’ maar ik leid uw aandacht graag even af

1) Bij debat over het tweede verslag Commissie-Oosting: “Nogmaals, de hele choreografie rondom het wel of niet praten met Fred Teeven was onderdeel van het onderzoek van Van Brummen.”

2) Van enkele persconferenties: “zonder nou meteen weer in een soort rechtstreekse dialoog te gaan met iedere criticaster“; “zonder dat ik nou rechtstreeks met al die criticasters in debat ga”; “(Ik ben het met) het begin van de vraag met die criticasters oneens”.

3) Op persconferentie 1 april 2011, dito 17 juni 2016.

4) Bijvoorbeeld op PC 28 maart 2013: “Omdat daar internationaal wat reflecties bij waren geplaatst in kranten en wij met elkaar hebben vastgesteld dat wij wel enthousiast zijn over die communicatie.”, 11 oktober 2013: “Het is niet ongebruikelijk dat wanneer er een diplomatieke kwesties speelt, dat ook in de politiek natuurlijk daar reflecties op zijn en dat individuele parlementsleden zich daarover uiten.”, 8 november 2013: “het was duidelijk in de Eerste Kamer dat er veel kritiek was op de voorstellen, veel reflecties, veel opmerkingen, ten aanzien van zekerheid voor premiedaling”, 12 september 2014: “je hebt gelijk, de rechter had wel een paar reflecties“, 14 augustus 2015: “Op een aantal terreinen had de VVD belangrijke reflecties op de uitkomsten van de top van 12 juli.”, 11 december 2015: “Daarvan komt Oosting, de heer Oosting met zijn commissie, met een behoorlijk aantal reflecties die we zeer serieus nemen.”