De Ngramviewer van de KB maakt duidelijk dat de opkomst van jullie en de neergang van jelui in de tijd samenvalt, niet lang na 1900. (Zie afbeelding.) Logisch, want de betekenis is vergelijkbaar, het betreft in het meervoud een aanspreking van gelijkwaardige personen, of mensen op wie sociaal gezien neergekeken wordt, noem ‘es wat, arbeiders, kinderen. Elk van beide varianten heeft een informele sfeer, vandaar dat het op een bijzondere manier voorkomt in de Handelingen van de Tweede Kamer. Daar heerst(e) in het algemeen een plechtiger vergadersfeer.
JELUI & JULLIE volgens KB Ngramviewer
Een opmerkelijk geval van jullie in de laatste tijd is geregistreerd toen er gedebatteerd werd over Syrië. De heer Kuzu (Kuzu/Öztürk) eindigde zijn bijdrage aldus: “Tot slot wil ik de mensen een hart onder de riem steken door drie zinnen in hun eigen taal uit te spreken: Nahnu maakom, fi nidaalikom lil hurriyya, wal adaalah, wal amaan. Lan nansakom, antom filqalb. Alamukum; alamuna, wa huznukom huznuna. Tahiyya li Haleb, tahiyya li Sourya. Wa aqool lil Souriyyeen fi hollanda; ahlan wa sahlan bikom fi Hollanda.” De voorzitter vroeg daarop om dat voor de collega-Kamerleden te vertalen, waarop deze overzetting volgde: ‘Wij zijn met jullie in de strijd voor vrijheid, rechtvaardigheid en veiligheid. Wij zijn jullie niet vergeten. Jullie hebben een plek in ons hart. Jullie pijn is onze pijn. Jullie verdriet is ons verdriet. Jullie tranen zijn onze tranen. Ik zeg tegen de Syriërs in Nederland: van harte welkom in Nederland. ’ (Vergelijk wat Baudet later overkwam: Propter.)
Dat klinkt verrassend amicaal en zonder bijvoorbeeld de afstand in te nemen die omgekeerd althans bezoekers op de publieke tribune moeten bewaren: zij mogen geen lawaai maken of enig vertoon van instemming of iets van afkeuring laten blijken. Zou de heer Kuzu de verzamelde Groningers de afgelopen week op de tribune ook met jullie hebben aangesproken of hen misschien met u? Dat is een theoretische vraag: Kuzu/Öztürk deed niet mee aan het aardgasdebat van 13 februari.
Meestal wordt jullie momenteel gebruikt in een context waarin er als het ware aanhalingstekens gebruikt worden. Neem als voorbeeld wat mevrouw Bergkamp (D66) zei over het coffeeshop-beleid: “Heel veel landen kijken met veel belangstelling naar Nederland, omdat ze denken: jullie hebben minder straathandel; hoe doen jullie dat?”
Domela Nieuwenhuis was op 11 december 1888 de allereerste die jullie in een vergadering in de mond nam volgens het verslag van de Tweede Kamer. Ook hij deed dat in de vorm van een citaat, uit de mond van een fabrieksdirecteur tegenover zijn arbeiders: “Een fabrikant wordt vermoord, omdat hij zijnen hongerlijdenden arbeiders geen hoogerloon wil geven en hun nog durft toevoegen: daarbuiten groeit gras genoeg, vreet jullie dat maar.” Het was nog de tijd dat jullie vervoegd werd met stam + t als de persoonsvorm vooraf ging (vreet jullie). Dat is inmiddels veranderd: kijk naar het eerste voorbeeld in het slot-gedeelte onder de foto van de voorzitster.
Voorzitter Khadija Arib (website Tweede Kamer)
Een heel ander, nieuwer gebruik is het, wanneer er vanaf de voorzittersstoel iets zakelijks gezegd wordt tot de collega-Kamerleden:
- Verder hebben jullie in tweede termijn de ruimte om moties in te dienen of wat dan ook.
- Voordat we verdergaan, geef ik jullie mee dat we hierna een groepsfoto gaan maken, zodat niet iedereen snel wegloopt.
- (Wat gebeurt er als de kamerbrede motie over aardgas wordt aangenomen door het kabinet, komt er een brief, vraagt Agnes Mulder, CDA) Dat spreekt voor zich als de motie wordt aangenomen. Ik zie dan vast iemand van jullie naar voren lopen om om een reactie daarop te vragen. Die komt dan vervolgens naar de Kamer.
Aanvulling 24.02.2017: In de allerlaatste vergadering van de huidige Tweede Kamer sprak mevrouw Arib haar collega’s aan het eind nog eenmaal toe. Ze wisselde jullie en u af, zie deze citaten: “Ik wil jullie daarvoor hartelijk bedanken. [Improviserend, SR:] Ik dacht: jullie gaan voor jezelf klappen, maar nee …” versus “Ik wens u heel veel succes met de campagnes. Houd vol en geniet er ook van! Ik zie u graag terug op 22 maart als wij echt afscheid van elkaar gaan nemen.”
Aanvulling 03.10.2017: In de nieuwe Tweede Kamer zegt de voorzitter onveranderd tegenover haar mede-leden jullie, net als het indirecte gebruik is gecontinueerd (we hebben tegen hen gezegd, jullie moeten etc.). Inmiddels is herhaaldelijk te horen dat het rechtstreeks gericht wordt tot een fractie in de Kamer. Zo zei Martin Bosma (PVV): “Waar is het misgegaan met jullie?” en Lilian Marijnissen (SP): “Jullie waren degenen die zeiden dat dit niet hoefde.” Het ging achtereenvolgens over de referendum-wet en over de ziektekosten, het was beide malen gericht tot de VVD-collega’s.
Aanvulling 17.09.2020: In zijn tweede termijn tijdens de APB richtte Thierry Baudet (FvD) zich diverse malen tot zijn mede-leden, nu niet aangesproken met ambtgenoten maar diverse malen met jullie.
