Vegen van bovenaf

IN HET NIEUWS Tom-Jan Meeus die vandaag in NRC Handelsblad schrijft over de overheids-obesitas die eraan zit te komen met Rutte-III. De ruime uitbreiding van het aantal bewindslieden en departementen moet de naamgever een gruwel zijn. Laten we ‘es kijken wat Mark Rutte er als premier over gezegd heeft op zijn wekelijkse personferenties.

Bijeengeveegd vanaf november 2010:
• De hervorming van de rijksoverheid. Dus een kleine krachtige staat met minder departementen, met minder ambtenaren, minder regels. (…) Regel de randvoorwaarden goed, zoals veiligheid en gezondheidszorg en andere zaken, maar laat mensen ook vooral dan binnen die context hun eigen leven leven. Er iets buitengewoons van maken zonder dat je daar als overheid de hele dag zit mee te sturen. Vanuit die filosofie zeggen we dat we aantal dingen niet meer hoeven. Dat leidt inderdaad ook tot besparing, tot minder ambtenaren. 05.11.2010

• dat we de noodzakelijke hervormingen gaan doorvoeren in Nederland; dat we de overheid kleiner gaan maken (…) Enfin, een zeer ambitieuze agenda van dit kabinet, in de kern samen te vatten als ‘minder overheid, meer banen’. 01.04.2011

• Jullie weten dat we in het regeerakkoord streven naar een kleine, krachtige, dienstverlenende overheid en daarbij hoort ook dat we proberen zoveel mogelijk taken die niet bij die overheid thuishoren ofwel niet meer te doen dan wel over te plaatsen naar gemeenten en provincies en daarmee een kleinere centrale overheid over te houden. 21.04.2011

• Dan, in de ministerraad vandaag een belangrijk besluit genomen om ook echt zichtbaar invulling te geven denk ik, want veel tastbaarder kun je het ook niet maken, aan een kleine, krachtige en dienstverlenende overheid. Want wij gaan de komende jaren 40% van de kantoorruimte in Den Haag afstoten. (…) Dit is een kabinet met twintig bewindspersonen. We hebben nog nooit zo’n klein kabinet gehad in Nederland na de oorlog. In de jaren ’80 bestond het kabinet nog uit dertig leden. Maar je moet de trap niet alleen bovenaf beginnen met schoonvegen, wij gaan ook verder in de overheid door om ook echt te komen tot minder ambtenaren. En dat doen we door niet te zeggen hoeveel fte’s iemand mag hebben, want dan wordt het vervolgens weer omgezet in consultants. En u weet het: een consultant is iemand die pakt je horloge en vertelt je hoe laat het is. Dus dat moe-we niet hebben. Wat we wel moeten hebben, is dat we in de budgetten snijen en door in de budgetten te snijden, slagen we er nu ook echt zichtbaar in om die overheid kleiner te maken. Het mooie is ook dat de departementen dalijk allemaal in het hart van de Hofstad zitten, dus dat betekent dat een klein, krachtig en dienstverlenend bestuurscentrum de komende jaren in het centrum van Den Haag tot stand komt. 27.05.2011

• Dat dit kabinet gelooft in een kleinere overheid, dat een kleinere overheid ertoe leidt dat mensen meer vrijheid hebben, meer eigen initiatief zullen ontplooien, en je uiteindelijk een krachtiger samenleving hebt. 10.06.2011

• Een kleinere krachtige overheid die mensen niet onnodig in de weg zit, maar er wel is als je hem nodig hebt. 01.07.2011

• Terug naar een kleine, krachtige overheid. 08.07.2011

• Bouwen aan een kleine, krachtige overheid (…) de overheid kleiner maken (…) Dus een kleine overheid past bij Nederland. Wij zijn een spaarzaam land. Het zit in onze genen. (…) Daarvoor is het ook noodzakelijk om de overheid kleiner te maken. En we werken aan een kleine, krachtige en dienstverlenende overheid, een overheid die zich alleen richt op haar kerntaken, (…) Wij zijn ook zelf begonnen met die kleine overheid. Minder ministers, minder ambtenaren, minder overheidsgebouwen. 14.10.2011

• Terug naar de kern: een kleine krachtige overheid en geen grote uitdijende overheid. (…) proberen de overheid zo klein mogelijk te houden 11.11.2011

• en natuurlijk het creëren van een kleine krachtige dienstverlenende overheid (…) dat past ook in het streven van het kabinet naar een kleine, krachtige en dienstverlenende overheid 23.12.2011

• Een van de kernpunten van het regeer- en gedoogakkoord is dat wij streven naar een kleine, krachtige overheid. 20.04.2012

• En ik vind dus ook dat als Nederland bezig is om de overheid kleiner te maken, dat je dat ook mag vragen van Europa. (…) Dat past in het streven van dit kabinet om te komen tot een compacte en slagvaardige overheid (…) dan moet je ook de overheid bereid zijn te verkleinen. Dat moet ook, want die overheid is te groot, 08.06.2012

• Laat mensen uitleggen waarom de Kamer, terwijl we in heel Nederland aan het inkrimpen zijn, terwijl we vinden dat de overheid zich met minder dingen moet bemoeien, laat anderen dan aantonen waarom de Kamer deze omvang moet behouden of zou moeten uitbreiden. (…) We zijn bij de hele overheid bezig om de overheid kleiner te maken. (…) We zijn met een enorme operatie bezig om ervoor te zorgen dat die overheid kleiner wordt, krachtiger wordt, dat die zich bezig houdt met de essentiële zaken. Het kabinet is ingekrompen. Dat betekent zoveel minder ministers en staatssecretarissen. We zijn echt de trap van bovenaf begonnen met schoon vegen. Ik vind dat ook de Kamer daar bij hoort. (…) Maar ook omdat we daarnaast de overtuiging hebben dat een kleinere overheid, een kleinere krachtige overheid zich veel minder als die geluksmachine zal opstellen en veel meer echt de randvoorwaarden zal organiseren waardoor vrije mensen in staat zijn zelf invulling te geven aan hun leven. 13.06.2012

• door de overheid kleiner te maken, efficiënter, sterker 21.12.2012

• Wij achten het niet verstandig vanuit de Dreesiaanse gedachte van soberheid, dat waar we in heel Nederland bezig zijn om de overheid kleiner te maken, om dan het kabinet groter te maken. 18.01.2013

• Daarom moet je ervoor zorgen dat die overheid kleiner wordt. Één voorbeeld: in 2016 zijn inmiddels 40% van de Haagse bureaustoelen weg, zijn drie gebouwen dicht, dus ook de overheid snijdt in het eigen vlees. 01.03.2013

• maar ook heel erg bezig zijn om in het vlees van de overheid zelf te snijden (…) zorgen dat we de arrangementen van de overheid zelf in omvang terugbrengen (…) die grote overheid in omvang terug te brengen naar een kleine krachtige overheid 05.04.2013

• zoveel mogelijk te snijden in het vlees van de overheid 14.06.2013

• Past ook in de visie van het kabinet om een kleinere, krachtigere overheid (…) dat leidt namelijk tot een minder grote overheid. Daar zijn wij druk mee bezig geweest. (…) dat beschouwen we ook als een hervorming in zichzelf want dat leidt tot een kleinere overheid (…) En ook wat ik bedoel met een kleinere overheid 12.07.2013

• ik denk dat het goed is dat wij in Nederland waar we de hele overheid kleiner maken en begonnen zijn bij de top. Je moet de trap altijd van bovenaf schoon vegen, we hadden een aantal jaar geleden nog 30 bewindslieden, nu 20. En het grote voordeel daarvan is dat het je ook dwingt keuzes te maken juist om niet overspannen te worden moet je keuzes maken. Dat betekent dat bewindslieden misschien sommige hobbyprojecten laten liggen en heel gefocust moeten werken, dat lijkt mij in het belang van Nederland. (…) maar ik ben er absoluut van overtuigd dat we in Nederland een kleinere overheid moeten hebben 24.01.2014

lean and mean Europa. Klein en krachtig zoals wij dat ook met de Nederlandse overheid willen 04.04.2014

• Ik ben van een kleine overheid, zoals u weet, als liberaal 14.11.2014

• We willen een kleine overheid, dan moet je beginnen bij het kabinet. 30.10.2015

• ik ben natuurlijk een liberaal ik geloof in een kleine overheid 15.04.2016

Toegegeven, Rutte zong het liedje afnemend frequent. Desondanks is het een koerswending die opmerkelijk is.

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in In het nieuws. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.