Opnieuw kijken we naar de (ongecorrigeerde) Handelingen van de Tweede Kamer uit de periode van eind maart tot eind december 2017, maar nu strepen we woorden aan waarin we méer dan drie elementen kunnen herkennen. Zijn die er? Ik denk het, ook als we een klein woordje als uit-en-te-na niet mee zouden rekenen en vooral oog hebben voor de langer ogende jongens van vier elementen: aansprakelijkheidswetgeving; anti-ondermijningswet; dierenwelzijnswet; gelijkebehandelingswetgeving; klaar-met-levenwet; VN-Veiligheidsraadlidmaatschap; energierekeningeffectrapportage; gewasbeschermingsmiddelenbeleid; duurzameontwikkelingsdoelentoets; participatiesamenlevinggedachte; cybersecurityonderzoeksinstituut; eerstegeneratiemigrantengezinnen; dynamischekoopkrachtvergelijking; spoedeisendehulpverpleegkundigen; jeugdgezondheidszorgprofessionals; miljard-belastingverlagingspakket; minimumgestanddoeningspercentage; Plattelandsontwikkelingsprogramma; diagnose-behandel-productiebedrijf; geïntegreerdgewasbeschermingsbeleid; langeretermijnbeleggingsperspectieven.
Misschien is er bij enkele voorbeelden te discussiëren over de hoeveelheid bouwstenen (3 of 5?), het gaat erom, dat het Nederlands van Het Binnenhof veel-en-veel gemakkelijker meerledige woorden bevat dan zeg maar gewoon Nederlands. Sterker, sprekers moeten geoefend hebben, anders krijgen ze dynamischekoopkrachtvergelijking of cybersecurityonderzoeksinstituut niet zo gemakkelijk uit de mond. Nu ja, het gaat om de fractiespecialiasten en de betreffende bewindspersonen – en juist die kunnen zich langs deze weg als specialist afficheren.
Met vier elementen is het jargon nog niet uitgeput, al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat de frequentie boven de 4 afneemt. Vijf lexicale elementen bevatten voorbeelden als:
anti-ondermijningswetgeving; track-and-tracedienstverlening; ontwikkelingssamenwerkingsinspanningen; langetermijnwaardecreatiebelang; hogesnelheidsbreedbandverbinding; middellangetermijndoelstellingen; verenigde-staten-van-Europamodel; antibelastingontwijkingsrichtlijn; priester-imamuitwisselingsproject; maakbaremondialesamenlevingsideaal; business-to-businessdienstverlening; laag-risico-gewasbeschermingsmiddelen.
Er vielen in 2017 ook een paar voorbeelden met nog meer elementen aan te strepen:
6 stuks Griekenland-Duitsland-Nederland; niet-in-mijn-achtertuinbenadering; eerstelijnsgeboortezorgverloskundigen
7 stuks zoek-het-zelf-maar-uit-samenleving; kortetermijnoogkleppenlandbouwlobby.
Bij de laatste twee gevallen hóren we bijna bij voorbaat de positie van de betreffende spreker. Minister Hugo de Jonge neemt alleen al met het aparte woord afstand van de zoek-het-zelf-maar-uit-samenleving (“Niemand wil wonen in zo’n zoek-het-zelf-maar-uit-samenleving”) en Rik Grashoff (GroenLinks) is bepaald tegen de kortetermijnoogkleppenlandbouwlobby, dat is ook aan het woord al te horen.
Acht elementen is het hoogste aantal dat ik heb gevonden:
thuis-op-de-bank-met-een-biertje-straf.
Foort van Oosten (VVD) wil dat een veroordeling tot celstraf dat ook echt is: “Gevangenisstraf is gevangenisstraf en geen thuis-op-de-bank-met-een-biertje-straf.” Door een worst van een woord te maken, een constructie die in feite strijdig is met alle gewoontes van het Nederlands, neemt hij niet minder dan Hugo de Jonge en Rik Grashoff afstand van iets waarvoor hij zelf een etiket heeft ontworpen.
ACHTLEDIG WOORD
