Namen doen er echt toe, zeker in de politiek. Toen Rutte-I in het voorjaar van 2012 viel en er weinig tijd was om een concept-begroting naar Brussel te sturen, werd in enkele dagen een akkoord bereikt door een initiatief van de oppositiepartijen ChristenUnie, D66 en GroenLinks waarbij de coalitiepartijen VVD en CDA zich aansloten. Omdat het nu net deze partijen waren die eerder de aangepaste missie naar Afghanistan hadden mogelijk gemaakt, heetten die spontane begrotingsafspraken het Kunduzakkoord.
Ho even, heette dat zo? Wie de Handelingen van de Tweede Kamer nagaat, ziet dat het bij uitstek zo betiteld wordt door die partijen die er juist níet bij betrokken waren maar er kritiek op hadden. Verreweg het vaakst spreken PVV-woordvoerders van dat Kunduz-akkoord, maar ook de PvdA doet het geregeld. Een CDA-lid zegt het vrijwel nimmer, van de VVD vond ik maar één citaat (van Helma Neppérus), zij het toen voorzien van het voorbehoudende “het zogenaamde Kunduzakkoord”. Lente- of Voorjaarsakkoord zijn als aanduiding duidelijk minder succesvol gebleken – het kan zijn dat de niet-gebonden partijen er langer en vaker op terug zijn gekomen. (P.S. d.d. 20.03.2020: zie Bottom.)
Geert Wilders sprak als woordvoerder van (toen nog) de grootste oppositiepartij PVV bij de Algemene en Politieke Beschouwingen van 25 september 2013. Namen klonken in twee opzichten bij hem door. Wilders: “Wij gaan ook geen — hoe zal ik het noemen? — Buma’tje doen en zeggen: weet je wat, pak de helden in de zorg maar aan, pak hun salaris af, haal de werkloosheidsbezuinigingen maar wat naar voren en schuif dat geld maar door. Het was niet alleen de heer Buma. Alle partijen die vorig jaar tekenden voor Kunduz, dat sommigen het Voorjaarsakkoord noemen, het CDA, D66, de ChristenUnie, GroenLinks, zetten hun handtekening onder een akkoord dat 9 miljard aan belastingverhogingen bevatte voor burgers en bedrijven. Die partijen plukten geld uit de portemonnee van al die mensen.”
Kunduz dat sommigen Voorjaarsakkoord noemen en Buma’tje doen, achtereenvolgens gericht tot de partijen die later na onderhandelingen juist wel of juist niet Rutte-III zouden vormen en Buma’tje tegen de fractievoorzitter van het CDA.
Jesse Klaver (GroenLinks) reageerde op 12 november 2014 op Helma Lodders (VVD) in een debat over Verantwoorde groei melkveehouderij en nam via haar ook de andere regeringspartij PvdA in het vizier: “Mijn fractie heeft een benaming voor de opstelling van mevrouw Lodders. Dat noemen wij een PvdA’tje doen. Je blaast hoog van de toren dat het allemaal schandalig is: het is niet nodig en we zullen er nooit mee instemmen. Vervolgens stem je er echter gewoon mee in en volg je het kabinet, want dan zijn de vage antwoorden van een minister of een staatssecretaris toch voldoende. ”
GroenLinks is vaker creatief met taal. Toen het nieuwe D66-Kamerlid Jetten zijn PVV-collega Dion Graus niet bleek te kennen, zei deze tegen hem: “De fractievoorzitter van GroenLinks heeft mij ooit een werkwoord toegedicht: grausen. Dat is als partijen jarenlange waarschuwingen van mij genegeerd hebben en moties van mij hebben doen verwerpen die hierover gaan. Dat is “grausen”.” (6 april 2017)
Graus had gelijk, Klaver gebruikte dat on-Nederlands ogende werkwoord: 24 september 2013. Vanaf dat moment hebben PVV’ers het geregeld aangehaald, Graus zelf nog het vaakst.
DION GRAUS (website Tweede Kamer)
