Talen in de Tweede Kamer

Theo Hiddema (FvD) was een jaar geleden een van de vele nieuwkomers in de Tweede Kamer en het was dus niet onlogisch dat hij dit jaar ook een van de velen was die een maidenspeech hielden. Aparter was dat Hiddema daarbij zijn moedertaal te hulp riep en een deel van het Friese volkslied uitsprak. “Frysk bloed tsjoch op, wol no ris brûze en siede.”

Dat noemde Theo Upt Hiddema – één-aprilskind uit Holwerd (1944) – het “heel druistige begin” van dat Friese volkslied. Druistig ‘wild, onbesuisd, plomp’ is een woord dat Van Dale niet algemeen gangbaar noemt. Ik houd het voor Noord-Hollands en vanuit die regio via de sportjournalistiek in het Nederlands beland. Het werd op 6 april 2017 voor het eerst ook gebezigd in dat forum van de democratie dat de Nederlandse Tweede Kamer is of behoort te zijn. Hiddema voedde de juistheid van de stelling, dat maidenspeeches toenemend een persoonlijk karakter krijgen. (Zie daarover een eerdere Namen-aflevering.)

Het Fries speelt in de Tweede Kamer een bescheiden rol. Het Engels is langzamerhand juist overweldigend aanwezig daar aan Het Binnenhof, maar bij het doorbladeren van de bijdragen in 2017 was ik ook verrast door de hoeveelheid Duits. Doch! Bescheiden, op enorme afstand van het Engels en toch onmiskenbaar aanwezig.

Het kan zijn dat de huidige minister-president dat bevordert, ook dit jaar gebruikte hij zijn vaker aangehaalde Schritt für Schritt. Chefsache was te horen en die vreemde uitspraak dat elke consequentie zum Teufel leidt. Fingerspitzengefühl kwam langs en minister Asscher varraste toen hij zei: “Daarvoor geldt echt dat de rechtsstaat met zich meebrengt dat er meer nodig is dan alleen maar “er hat ein Gaunergesicht und das genügt” (…)”. Fleur Agema (PVV) had het over het “per 2013 en 2014 rücksichtslos sluiten van de verzorgingshuizen”.

Ook 50-PLUSlid Martin van Rooijen viel op, door zijn filibusteren (waarmee hij zovelen voor zich innam, niet in het minst een gevolg van het putten uit zijn politieke herinneringen) en binnen het kader van dit blog door zijn taalbewuste uitspraak die bleek in het “Hillen-debat”. Van Rooijen vroeg zich af of een bepaalde optie, te weten “de verhoging van het minimumgestanddoeningspercentage, een “Schlangewort”, niet reeds afdoende bescherming zou zijn”.

Martin van Rooijen 50PLUS

 

 

 

 

 

 

 

 

De taalbewustheid van Van Rooijen bleek uit het besef dat minimumgestanddoeningspercentage inderdaad een woord met bovengemiddelde lengte is en dat hij daarom een ‘slangenwoord’ doopte. Ik begrijp dat pythons tot zo’n 8 meter kunnen halen – maar dat feit was makkelijker op internet te achterhalen dan het bestaan van Schlangewort in het Duits, dat ik niet kende. Wat meer zegt, het grote woordenboek van die taal, Duden, deelt mee, het niet te kennen (en Schlangenwort evenmin).

Hoewel er in het kader van dat filibusteren van 21 op 22 november werkelijk alle gelegenheid voor was, heeft dat Schlangewort niemand van de aanwezige Kamerleden naar de interruptiemicrofoon gebracht met een vraag om nadere uitleg. Dat had Van Rooijen uiteraard graag nader toegelicht, want zo was de sfeer bepaald bij die bijzondere parlementaire bijeenkomst.

P.S. Dit is de oplossing van het puzzeltje van afgelopen vrijdag. In de ondertitels stond:
a) En is de grappenhuis uw goede jongen kan je oren

Lees: Minister Grapperhaus – Hugo de Jonge – Kajsa Ollongren

b) sales perry

Lees: Salisbury (door Rutte inderdaad uitgesproken alsof het Salesbury was)

c) bewuste

Lees: de Russen

Bonusopgave: er wordt ie kaolien en

Dat is voor de automatische ondertiteling hetzelfde als kan je horen en dus nogmaals vice-premier Kajsa Ollongren.

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in PARLEVINKEN. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.