Aan de orde kwam deze week (16 mei) in de Tweede Kamer een debat over het rapport van de Onderzoekscommissie seksuele intimidatie en misbruik in de sport. Aanwezig bewindsman is Bruno Bruins (de minister voor Medische Zorg en Sport). D66-Kamerlid Anja Diertens had het debat aangevraagd, Michiel van Nispen (SP) dient de meeste moties in. De minister sprak daar niet zo’n positief oordeel over, het was afraden of een vraag om aanhouden “opdat ik haar kan meenemen naar het kabinet om er daar het gesprek over te voeren”.
Hier spreekt (hoe bescheiden ook overkomend) een bewindspersoon: Opdat! Wie zegt er nog opdat tegenwoordig!
Van Nispen toonde begrip, maar zou toch wel graag een reactie van het kabinet willen hebben op aanbevelingen van een verkennende werkgroep. “Zo wereldschokkend is dat verzoek dus ook weer niet. Kan er daarom misschien voor dinsdag een brief liggen?” Dat is de vriendelijk gestelde vraag op woensdag 16 mei, ruim vijf uur. En de minister kijkt in gedachten naar z’n agenda om antwoord te kunnen geven op de concrete na-vraag van Kamervoorzitter Voortman: “Is dat mogelijk, meneer de minister?
Minister Bruins: Nee. Dat wordt een brief met heel weinig inhoud. Het is nu woensdagmiddag en we hebben de pinksterdagen nog vóór volgende week dinsdag. Het verzoek is inderdaad niet zo schokkend, maar de thematiek is wel indringend en verhoudt zich niet met efkes een briefje posten voor volgende week dinsdag, zeker niet als we daar ook nog met collega’s het gesprek over moeten voeren.”
BRUNO BRUINS (website ministerie)
De minister voor Medische Zorg en Sport die net nog opdat had gezegd om met Het Kabinet te kunnen overleggen, houdt nu de oppositie op een afstandje met een antwoord waarin het woord efkes voorkomt. Over taalvariatie gesproken, over botsing van stijlregisters. Efkes! Dat staat net als effe in Van Dale, notate bene. Effe is de informele vorm van even, efkes is Belgisch Nederlands schrijft Van Dale (toegevoegd in 2009, dan pas). Allee, spreekt Bruno Bruins opeens Vlaams? Welnee, het betreft zonder twijfel een Noord-Nederlandse, volkstalige variant uit de mond van de excellentie, zij het nu niet Westelijk zoals in het geval van effe maar waarschijnlijk zuidelijk. Misschien éventjes over de grote rivieren vanuit Arnhem bezien.
Een volkstaalvorm wordt soms door sprekers in de politieke arena gebruikt om op distantie te gaan van iemand bij wie ze niet willen horen of van een plan, een mening, een voorstel waar ze het niet mee eens zijn. Door niet even of eventjes te gebruiken klinkt het nét even bijzonderder – voor wie het hoort. Zie bijvoorbeeld de bijdrage onder de titel Teugen en vergeet de aanvullingen bij dat stuk niet.
Iedereen heeft vrijheid van meningsuiting en al helemaal binnen de muren van het Parlement, dus waarom zou mr. drs. Bruins niet efkes mogen zeggen in plaats van het normale even of eventjes in het ABN? Maar het is opvallend genoeg om mede-taalliefhebbers daar op te attenderen. Bovendien was het de allereerste maal dat het woord in de richting lijkt te gaan van opneming in de Handelingen.
Lof aan de Dienst Verslag en Redactie die de uitspraak van de minister vlot in het ongecorrigeerde verslag zette én precies in de vorm waarin hij het zei.
Aanvulling 15 mei 2019. Minister Bruins continueert zijn beleid. In de eerste vier maanden van het kalenderjaar 2019 gebruikte hij al vier maal dat woord efkes (in negatieve context):
• dat is niet efkes zo te definiëren
• omdat ik niet bij machte ben om dat nu efkes te regelen
• ik vind het ook prima dat die informatie efkes een tijdje niet beschikbaar is in de openbaarheid
• een wet die niet de ruimte biedt om dat efkes te regelen
Bruno Bruins is de enige die dit woord tot dusverre in de Tweede Kamer heeft gebezigd.
