Rob Jetten van D66 (Veghel 1987) is gesteld op een modern begrip, verwachtingenmanagement. Vroeger zou er misschien gevraagd zijn: “Minister, waar mogen we op rekenen?”, nu gaat dat in de woorden van de geachte afgevaardigde zo: “Ik wil nog even terug naar de brief die we in maart krijgen over het afbouwplan voor gas. Het gaat mij om verwachtingenmanagement. Schetst de minister in die brief “in maand zoveel krijgt u het plan van het bedrijfsleven en in maand zoveel het plan voor het buitenland” of staan in die brief van maart ook al echt een aantal concrete stappen met bedrijven die al concrete plannen hebben ingediend of landen waarmee we deals hebben gesloten over verlaging? Dat vraag ik even voor het verwachtingenmanagement, zodat duidelijk is welk debat we in maart hebben als de brief er ligt.”
Zo klonk Rob Jetten enkele maanden geleden. Gisteren stond hij namens D66 opnieuw tegenover – nu ja, zij aan zij met minister Wiebes. Wie z’n inbreng wil lezen, het stond gisteravond op de website van zijn partij. Dat betrof alleen de eerste termijn.
De tweede begon hij aldus volgens de ongecorrigeerde Handelingen:
“Voorzitter. Dank aan de minister voor de beantwoording. We stoppen met de gaswinning. Dat is een historisch besluit voor de veiligheid van de Groningers. Maar de aardbevingen stoppen niet van de ene op de andere dag. Er zijn al schades en er zijn huizen die versterkt moeten worden. De ontwikkelingen van de afgelopen week hebben de onzekerheden vergroot. Daarom is het goed dat vandaag nogmaals is bevestigd dat alle onveilige huizen worden versterkt, zonder de NAM, met de regio en voor Groningen. Het is niet de vraag of er wordt versterkt, maar hoe er wordt versterkt. Ik hoop dat het wat minder ingrijpend kan, met minder sloop en meer perspectief voor die Groningers. Ook voor mensen die misschien na 1 juli te horen krijgen dat sloop-nieuwbouw niet meer nodig is maar dat de woning op een andere manier versterkt kan worden, zijn er de afgelopen tijd verwachtingen geschept over versterking van de leefbaarheid in dorpen en buurten en wellicht ook over verbeteringen op het gebied van wooncomfort en duurzaamheid.
Voorzitter. De minister heeft net een handreiking gedaan naar de regio om samen op te trekken om ook voor die woningen een perspectief te bieden. De minister is ook bereid om daar geld voor in te zetten. Ik wil dat graag ondersteunen met de volgende motie.” En toen kwam die motie afkomstig van D66, een van de vier van de regeringsfracties – alle door Wiebes van het positieve oordeel “oordeel Kamer” voorzien – wie had op dat punt z’n verwachtingen anders gemanaged?
Jettens verwachtingenmanagement is nieuwer Nederlands dat nog niet in Van Dale staat, modern is ook het voltooid deelwoord dat hij koos bij verwachtingen scheppen: “(…) zijn er de afgelopen tijd verwachtingen geschept over versterking van de leefbaarheid in dorpen en buurten (…)”.
We hebben meerdere werkwoorden scheppen, vandaar wellicht dat Jetten bij de verkeerde stamtijd belandde: scheppen – schiep – geschapen volgens Van Dale, want verwachtingen zullen toch wel tot hetzelfde groepje gerekend moeten worden als verplichtingen scheppen. Lodewijk Asscher (PvdA) zei eerder dit jaar dat een bepaald beeld geschapen was, net als Edgar Mulder (PVV) later, Ronald de Roon (PVV) dat er een mogelijkheid geschapen was, Henk Nijboer (PvdA) dat er voorbeelden geschapen waren, – geschapen kwam dit kalenderjaar ettelijke malen langs in de Tweede Kamer en geschept nog niet eenmaal.
Dank aan de Dienst Verslag en Redactie die hier niet gecorrigeerd heeft. Dat deed diezelfde dienst evenmin in 2009 toen premier Balkenende “ruimte geschept” zei, of later in het geval van Elbert Dijkgraaf (SGP) die in 2011 nota bene in een motie vroeg om “beleidsregels op te stellen voor de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) waarin kaders worden geschept en ruimte wordt geboden” – et tu Elbert! In 2015 zei Steven van Weyenberg (D66) dat “toch een wat ander beeld geschept” was. Eind vorig jaar droomde Dennis Wiersma (VVD) “dat in deze Kamer, in dit huis en met deze collega’s, de voorwaarden kunnen worden geschept” om dingen mogelijk te maken voor ondernemers. Hella Voûte (VVD-Tweede Kamerlid met een vlotte presentatie en uitstraling, dat zich steeds inzette voor de belangen van het bedrijfsleven, aldus parlement.com) was iedereen in 2000 al voorgegaan: ook zij sprak van voorwaarden geschept alsof ze die met 130 voor de auto kreeg en ze niet meer kon ontwijken.
Het Nederlands verandert en in het middendeel van de Tweede Kamer zo te zien het eerst: niet uitsluitend maar wel het meest bij jongeren.
