Inderdaad, raar woord en het gekke is dat ik het gevoel heb, dat het lange tijd ongeobserveerd voor mij heeft bestaan. Het dringt zich in de afgelopen dagen met nadruk op door de brute verkrachtingszaak in Rotterdam. In NRC Handelsblad is er momenteel moeilijk aan voorbij te zien, ook al gebruikt die krant plaats delict duidelijk minder dan bijvoorbeeld de Telegraaf.
Verrassing 1: het bestaat nog niet zó lang, althans Van Dale voegde het pas in de herfst van 2010 toe.
Dat is direct verrassing 2: het wordt in de NRC voor het eerst al in 1991 gebruikt (nu ja, eenmaal incidenteel en pas vanaf 2002 geregelder) en daar wordt het in 1998 uitgelegd: “Dat heet de Plaats Delict, de benaming die de politie heeft voor de plek waar een onheil – een moord, een diefstal een aanslag, een vergiftiging, een brand – is geschied.” LexisNexis meldt als eerste vindplaats in de Telegraaf de 15e juli 2000: “Het AZC-Dronten waarachter het plaats delict ligt, is voor burgemeester Sybesma een bron van zorg.”
Daarmee dient verrassing 3 zich aan: de keus van het precieze lidwoord.
Volgens Van Dale is plaats delict een afkorting van de plaats van het delict. Nog korter is PD. Spreekt men bij de brandweer van de plaats brand of PB, bij de ambulancedienst van plaats ongeval of PO? Hoe ook, plaats is de kern van plaats delict en dat maakt het logisch dat het meervoud plaatsen delict is. Dat komt trouwens niet veel voor en in de NRC van 23 november 2017 werd zelfs eenmaal geschreven, zelfs al ging het over een spel: “Ook het tempo van de game, waarin je voornamelijk plaats-delicten onderzoekt en verdachten ondervraagt, was een pré.” Verrassing 4.
Dat is een vreemd meervoud dat weinig voorkomt als we in aanmerking nemen dat in beide onderzochte kranten toch meer dan incidenteel sprake is van het plaats delict. De plaats delict en plaatsen delict horen net zo bij elkaar als het plaats delict en plaats delicten.
Een streepje in plaats-delict zou het woord misschien wat acceptabeler maken.
