De Krant Bekeken (4)

Zie voor de achtergrond van deze bijdrage De Krant Bekeken (1).

De Krant Bekeken-suggestie We zijn een stelletje mafkezen bij elkaar, laat Jaap Kiers Henk Kok zeggen in de maandagse rubriek Forum. Eigenlijk heet ‘ie FORUM FORUM FORUM, er komen altijd heel wat mensen aan het woord. Of die mensen nu wat van belang zeggen of niet, ze worden gebeld en daarna geciteerd, zelfs als ze zeggen dat ze niks te zeggen hebben. Ik weet dat uit ervaring. Henk Kok zal het dus over mafkezen gehad hebben en over sprintssters, want Jaap Kiers gebruikte aanhalingstekens. Sprintsters heeft Henk Kok gezegd (hij stottert niet midden in dit woord), sprintssters heeft Jaap Kiers geschreven. Waarom doet Jaap Kierss dat? Hij heeft geleerd dat een vrouwelijke schaatser een schaatsster is, net als Steffi Graf een tennisster is. Daarna is het een klein stapje om te vergeten dat die dubbele s alleen voorkomt na een woord waarvan de stam eindigt op s: tennis- en schaats-. Sprint eindigt op een andere letter en daarvan is de vrouwelijke afleiding dus gewoon een sprint-ster. Dat sommige mensen in plaats van sprint “sprints” zeggen en “rits” en “krants”, heeft dát er mee te maken? Niet. Niets!

De Krant Bekeken-suggestie De gordijntjes van de taal verhullen soms de werkelijkheid op een subtiele manier. In Groningen – zich noemende Metropool van het Noorden – staat in de wijk Oosterpoort een centrum dat zijn naam ontleend heeft aan de wijk zelf: De Oosterpoort. Niet echt spectaculair in vergelijking met namen als De Lawei, De Klinker of De Muzeval maar de Stad slaat subtiel terug.

Die regionale centra zijn culturele centra: cultureel centrum De Tamboer, cultureel centrum De Molenberg en noem maar op. Noem de Oosterpoort geen cultureel centrum. In Groningen hebben ze het over het cultuurcentrum en dat scheelt een slok op een borrel. Het onderscheid tussen cultuur en cultureel is niet alleen een kwestie van woordsoorten (zelfstandig versus bijvoeglijk naamwoord). In De Kolk worden culturele dingen gedaan, in de Oosterpoort wordt aan cultuur gedaan. Dat is niet hetzelfde, cultuur is meer dan cultureel. Cultureel komt in de buurt, cultuur is het. Wat interessant is, is de vraag of een culturele commissie van de gemeente Groningen ooit dat wezenlijke verschil onder woorden gebracht heeft ten tijde van de naamskeuze van De Oosterpoort. Dat moet iemand kunnen onthullen.

P.S. Vergissing. Groningen heeft natuurlijk een cultuur-commissie.