Van REVAMP en PEUNE

Nu het Nedersaksisch vandaag toch een soort erkenning vanuit Den Haag heeft gekregen….

Toevallig zocht ik laatst de herkomst op van het Engelse werkwoord to revamp. Dat betekent ‘reconstrueren’ maar ook ‘oplappen’. Dat laatste wordt heel duidelijk uit de voorgeschiedenis: het Engelse vamp gaat terug op het Franse avant pied ‘vóór de voet’ en had betrekking op het lappen van de voorzijde van een schoen of laars.

In het Oost-Gronings is dat wat met de voorvoet gedaan wordt (een schop, hetzij in een spel, kan ook buiten het veld) een peune. Ik denk bij dat woord allereerst aan het Winschoters, hoe terecht of onterecht ook. Zo gemakkelijk als vamp of revamp in woordenboeken vindbaar is, zo lastig is het met het woord peune uit een dialect van het Nedersaksisch. Laat ik een voorzetje geven, suggererenderwijs.

In Oost-Groningen hebben heel wat woorden umlaut: wat in het Nederlands kort is (en in bijvoorbeeld het Noord-Gronings ook), is in Oost Groningen kört; in Oost-Groningen is (ge)leuven wat in het ABN geloven is enzovoort. Winschoten, de regio van Jan Mulder, is het gebied waar veel Jiddische woorden voorkomen. Zou peune niet de umlautvorm kunnen zijn van pone(m) ‘gezicht’ en dan figuurlijk de voorkant van het hoofd naar de voorkant van het andere lichaamsdeel, de voet?

TRAP (ex wikiHow)

 

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in Gronings, In het nieuws. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.