Was het niet Piet Grijs die een keer wees op de dubbelzinnige betekenis van kindermenu?
Het rechterdeel is in dit verband ‘voeding, de gerechten van een maaltijd’ (Van Dale) bijvoorbeeld in de vorm van een ‘uit verscheidene gangen samengestelde maaltijd’. Als dat nu in deze tijd van het jaar draait om asperges is er sprake van het aspergemenu, voorbeeld van een groentemenu.
Spreekt een bioloog over het berenmenu dan is het logisch, aan te nemen dat het gaat om dat wat een beer in normale omstandigheden eet of zou moeten eten. Wat specifiek geschikt is voor die dieren is dan bij alle verschil vergelijkbaar met iets als een seniorenmenu: gevarieerd, misschien licht verteerbaar en met niet al te grote porties voor deze groep.
Het woord -menu laat zich dus verbinden met een aanduiding van wat de inhoud is maar ook voor wie de gerechten bedoeld zijn.
Daar zit het dubbele in van het woord kindermenu. Dat is uiteraard specifiek gericht op consumptie door kinderen (als onderwerp), maar speelser en akeliger kan iemand ook denken aan de consumptie ván kinderen (als lijdend voorwerp).
Deze week kunnen Kamerleden verrast zijn door een nieuw gebruik van de term natuurramp. De betekenis in Van Dale is helder:
Het ging tot nu toe om een natuurlijke ramp die zich voltrekt buiten de menselijke schuld. Op 25 april bijvoorbeeld noemde premier Rutte de grote bosbranden in Portugal “een natuurramp” en eerder ging het bijvoorbeeld over het onheil dat er over Sint-Maarten kwam. Waar ging dat debat eergisteren ook alweer over, het woord is aan de minister van Verkeer en Waterstaat, mevrouw Van Nieuwenhuizen die het volgende voorlas: “In de nacht van dinsdag 1 januari 2019 op woensdag 2 januari 2019 gebeurde er iets verschrikkelijks op de Waddenzee. Ik denk dat velen van ons dat nooit zullen vergeten. Toen verloor het containerschip MSC Zoe een ongelofelijk groot aantal containers op de Noordzee ten noorden van de Waddeneilanden. Dat bleken er uiteindelijk 342 te zijn. Dat is vandaag al meerdere keren vermeld. Die containers en hun inhoud hebben een ravage aangericht op en rondom de Waddeneilanden en op de Noordzee.”
De minister verzette zich er evenmin als haar collega Schouten (Landbouw en Visserij) tegen, toen Carla Dik-Faber (CU) sprak van een natuurramp. Het was uiteraard een ramp in de natuur maar toch niet buiten schuld van de mens. De gevolgen zullen nog jaren- en jarenlang onduidelijk zijn en van een andere orde dan de beschadigde netten van de vissersboten waarover minister Schouten sprak. Het was geen vergissing van mevrouw Dik. Zij koos bewust voor “natuurramp” bleek, toen ze haar eigen woordgebruik onderstreepte: “Met wat ik toch maar de natuurramp in het Waddengebied noem heeft Nederland wel een hele goede reden om dit internationaal op de agenda te zetten.”
Ik weet niet wat de politieke of juridische achtergrond is van die bewuste introductie van een nieuwe lezing van het woord natuurramp, maar het kan geen kwaad om er vanuit de talige kant op te attenderen, lijkt me. Ineke van Gent (oud-Kamerlid van GroenLinks en nu betrokken als burgemeester van Schiermonnikoog) was aanwezig bij het debat, ze bracht er via Twitter verslag van uit. Van het nieuwe woordgebruik van haar vroegere CU-collega repte ze daarin niet.
