Geen commentaar geven, niet recenseren, etiketten noch stickers willen plakken, alsdan-vragen laten zitten, vreemde talen spreken (vooral Engels) – is de premier in de afgelopen tien jaar dan nooit helder geweest?
Maar zeker! Als Sylvana Simons onder vuur ligt en Ron Fresen (NOS) Rutte om actie vraagt, schiet de minister-president uit zijn slof: “Denk je nou werkelijk Ron dat ik bij iedere gladiool in dit land, die totaal matteklap is, langs ga om aan die man of vrouw aandacht te gaan besteden? Ben je nou goed snik?”
Daar schrik ik van, zegt Wilma Borgman (NOS) later en dan legt de premier even glashelder uit: “Nou, dat ik ook van vlees en bloed ben en me af en toe verschrikkelijk erger en dat ging in dit geval over een aantal zeer zwaar racistische uitingen, en de vraag van moet je niet naar die mensen toe die die website hebben gestart, nou dan reageer ik even stevig op.” Even stevig.
Ook in coronatijd rept Rutte van gladiolen die zich niet aan de regels houden en dat die hard moeten worden aangepakt, ja!
Hij verwijst graag naar de van Diederik Samsom geleende term dikke-ik in een lezing voor het VVD-congres. Hij had het daarin onder andere over “mensen die zich op een uiterst onbeschofte manier gedragen in het ziekenhuis tegenover artsen en verpleegkundigen, de mensen die zich in het verkeer op een onbehoorlijke manier gedragen: de bumperklevers, de mensen die het halfvolle zakje friet op de straat gooien terwijl ze hun zoontje aan de andere hand hebben en denken dat ze daarmee het goede voorbeeld geven.” Die verhuftering moeten we met z’n allen tegengaan, aldus de minister-president dan wel de VVD-leider (“Ik heb een hekel aan die pettendiscussie, want ik ben overal Mark Rutte”.)
Hij is tegen idioten die geweld gebruiken in de sfeer van Oudejaarsavond – helpt een vuurwerkverbod daartegen? “Het helpt wel, maar ja er zullen altijd idioten zijn.” Idioot, achterlijk, dat zijn woorden die door de premier met een zekere regelmaat geplakt worden op veroordeeld gedrag. Hij bijt soms trouwens bijna zijn tong af, wars van de neiging to state the obvious want dat “nodigt ook weer mensen uit om nog meer achterlijke acties te doen”.
Terreurdreiging, ontruimingen – dáar horen we heldere taal van de premier: “Ik ben er van overtuigd, het beste antwoord wat je kunt geven aan die ploerten die dit gedaan hebben, die schoften in Parijs en andere plekken, is dat wij ons leven gewoon voortleven en wat ik vaker heb gezegd, wij zijn met meer. Wij kunnen ze aan.” Wat er op Oudejaarsavond in Keulen op de rand van 2015 naar 2016 gebeurde noemde hij “gewoon walgelijk, schofterig, vuil gedrag.” Afgekeurd handelen bij de jaarswisseling kan in Ruttes taal op de vrijdagse persconferentie ook komen in de richting van “deze klootzakken die dat doen” en hij veroordeelt in één adem “de directe omgeving (…), dat is familie, dat zijn vrienden, dat zijn ouders die accepteren dat dit gedrag wordt vertoond”.
Vallen Ruttes uithalen naar criminaliteit in de sfeer van witte-boorden, milieu, dierenwelzijn misschien minder op? Zijn er politici in Nederland, zijn er politici misschien ergens in de wereld die zó door de premier van heldere etiketten worden voorzien? Nee, gladiolen, achterlijke idioten, hufters, klootzakken dat zijn altijd naamlozen die sterk door hem veroordeeld gedrag vertoonden op de openbare ruimte zoals straat of sportveld en zó betiteld worden met een behoorlijke variatie aan termen. Als de premier medeleven toont bij een ramp – neem die met de MH17 – is zijn taalpalet minder breed; dan zijn het eigenlijk alleen de begrippen als vreselijk en verschrikkelijk die uitdrukking moeten geven aan de gevoelde emotie. Of hébben we daarvan in het Nederlands gewoon wat minder?
Aanvulling 19.12.2020: Op de wekelijkse persconferentie van de minister-president kwamen (uiteraard anonieme) bedreigingen van OMT-leden ter sprake. In zijn boze reactie liet de premier de daders weten “dat we er echt alles aan doen om die idioten te pakken te krijgen.”
Aanvulling 22.12.2020: De vandaag geplaatste bijdrage over hullie en zullie naar aanleiding van wat Neelie Kroes zei bij Buitenhof is inhoudelijk verwant. Klootzakken, ploerten, schoften,- dat zijn naar het oordeel van bijvoorbeeld woordenboekmakers toch onbeschaafde woorden? Volkstaal wellicht? Ze kunnen ook spreken van plat, informeel.
Aanvulling 25.01.2021: Een verandering bij de demissionaire VVD-premier, een week of zeven voor de Kamerverkiezingen? Op de dag van de rellen in Amsterdam en Eindhoven (gisteren) liet de minister-president zich niet horen of zien. Vandaag kwam hij naar buiten met drie punten waarop hij de aandacht wilde vestigen, maar daarin kwamen alleen termen voor als ontoelaatbaar en crimineel geweld. De partijgenoten John Jorritsma (schuim der aarde) en Klaas Dijkhoff (pleur op) hadden eerder de gebruikelijker taal gekozen.
Blijkbaar kan Mark Rutte op onverwachte momenten onverbloemd veroordelen. Maar heeft hij minder ervaring in het openbaar tonen van medeleven?
Stille groet,