Wat zei de Koning in de Troonrede eergisteren?
“Dat past bij de demissionaire status van een kabinet dat in januari van dit jaar zijn ontslag aanbood en daarmee verantwoordelijkheid nam voor de toeslagenaffaire.”
En verderop: “In de toeslagenaffaire heeft de overheid mensen letterlijk en figuurlijk onrecht gedaan.”Nu ja, het was niet het woordgebruik van Zijne Majesteit maar dat van de Premier en die zegt vrijwel altijd toeslagAFFAIRE, al dan niet vergezeld van het begrip VERSCHRIKKELIJK.
Ik keek laatst een beetje ruw, door de oogharen zogezegd, naar het vorige parlementaire jaar en speciaal naar dat laatste stukje van TOESLAGENAFFAIRE (of langer: kinderopvangtoeslag- en dan nog wat).
Premier Rutte, ministers en woordvoerders van de coalitiepartijen hadden het meestal over een AFFAIRE alsof dat onderling zo is afgesproken. En waarom zou dat niet het geval kunnen zijn. Minister Dekker (Rechtsbescherming is zijn portefeuille nietwaar) sprak van de kinderopvangtoeslagKWESTIE. Dat lijkt op de even neutraal aandoende kinderopvangtoeslagPROBLEMATIEK, een aanduiding enkel en alleen genoteerd uit de mond van de op dit dossier verantwoordelijke staatssecretaris Van Huffelen en haar vroegere minister, Van Ark. Aan AFFAIRE, KWESTIE of PROBLEMATIEK neemt niemand aanstoot…. toch?
Een samenstelling met -DRAMA kwam het vorige parlementaire jaar uit de mond van Van Otterloo (50PLUS, vroeger PvdA) en van Azarkan. Bij Rutte gebeurde het als het ware eenmaal per ongeluk, bij Wilders (PVV) tweemaal zonder twijfel opzettelijk. DRAMA is immers typisch oppositietaal.
In de eerste plaats van de SP en ook van Sylvana Simons (Bij1) komt bij uitstek kindertoeslagSCHANDAAL. Dat ontkwam Rutte weliswaar 1x, maar voor de rest is het gangbaar taalgebruik van uitsluitend oppositiepartijen én (NOTATE BENE) de ChristenUnie.
Verspreid viel enkele malen toeslag(en)FRAUDE (Eerdmans JA21, Ploumen PvdA, Klaver GroenLinks); Van Nispen (SP) mixte hard-negatief én neutraal tot het lange woord toeslagenFRAUDEAFFAIRE.
We kennen verder nog toeslagenMISDAAD uit de mond van Van Baarle (DENK) en Azarkan (DENK): dat moet dus intern ook zo zijn afgesproken.
Een paar partijen hebben een moeizame positie in dit geheel. De PvdA voorop en ze bezigen daar vooral geen harde termen (ook al haalde mevrouw Ploumen eenmaal uit en zei Henk Nijboer een keer kinderopvangtoeslagELLENDE). Ook D66 (dat minstens zo centraal in de affaire zat) houdt zich in dit opzicht bij uitstek koest. Het CDA hield zich eveneens op de vlakte, maar dan met uitzondering van Pieter Omtzigt die ook rustig van -SCHANDAAL repte. Als ik coalitie zeg, bedoel ik mede de SGP: alleen het vrij neutrale toeslagAFFAIRE viel vanuit die hoek te registreren net als van de VVD. Geen wonder dus dat Van der Staaij ook het ministeriële toeslagenKWESTIE eenmaal gebruikte: de SGP als halve regeringspartij.
Vandaag had ik nauwelijks gelegenheid om de Algemene Politieke Beschouwingen te volgen. Maar ik hoorde zeker Pieter Heerma (CDA) zeggen: “in het toeslagenschandaal werden duizenden mensen door toedoen van hun eigen overheid in onuitlegbare problemen gebracht.” ToeslagenSCHANDAAL. Schreef de ene Pieter toch nog een beetje mee aan de tekst van de andere?
De ChristenUnie heeft zich alleen al hoorbaar aan dit woordgebruik wat losgezongen van de coalitie. Ook als dat ene woordje uit de mond van CDA-fractiewoordvoerder Heerma signaalwaarde bezit, is er toch wat aan het bewegen daar in Den Haag.
