De geachte afgevaardigde: eerst uit een district, later van een partij (iii)

Er is inmiddels nóg een verschuiving ontstaan: de geachte afgevaardigde wordt niet zelden aangeduid als de geachte afgevaardigde van X waarbij X de fractie aangeeft (en dus niet meer uit het district X). Heeft soms de partij iemand tot volksvertegenwoordiger gekozen en niet een voldoende grote verzameling kiezers? Een zeldzame variant daarop is “de geachte afgevaardigde Pieter Omtzigt” of “de geachte afgevaardigde Eickhout”. In de twee gevallen van Omtzigt (Omtzigt) en Eickhout (GroenLinks Europees Parlement) ontbreekt iets wat vroeger zonder uitzondering vóór een te noemen familienaam aangevuld werd, de geachte afgevaardigde + het geslacht van het lid in kwestie. Dat betrof uiteraard in verreweg de meeste gevallen de heer, maar toen mejuffrouw nog gebruikt werd ging het bijv. ook over de geachte afgevaardigde mejuffrouw Van Leeuwen of Klompé. Net zo natuurlijk kwam toenemend mevrouw voor zoals in de geachte afgevaardigde mevrouw Veder-Smit en Smit-Kroes.

Dat gezegd hebbend (2018), p. 194

Nu de heer in combinatie met de geachte afgevaardigde niet meer voorkomt, hoeven we niet bang meer te zijn dat bijvoorbeeld premier Rutte het minder positief zou hebben over de geachte afgevaardigde meneer X. Meneer of mevrouw in bijzonder Binnenhofs gebruik: zie hier.

Dat gezegd hebbend (2018), p. 195

In het algemeen waren het vooral bewindslieden die de Kamerleden met dat gagv (een Binnenhofse steno-afkorting voor geachte afgevaardigde, een agva is verkorting voor afgevaardigde zonder meer) aanspraken. Blader door Handelingen van vroeger en kijk, hoe ministers als Beel, Cals of Lubbers zich tot de luisteraars richtten. In de tijd dat Hans Alders (VROM) minister was (1989-1994) gebruikte hij in die hoedanigheid zeer geregeld en nog heel naturel overkomend de geachte afgevaardigde(n), een kwarteeuw later is het vanuit vak-K even ongebruikelijk als uit de mond van Kamerleden. Tegenwoordig scoort de combinatie geachte + afgevaardigde(n) een handvol malen per parlementair jaar. Alders had een voorgeschiedenis als Kamerlid waarop hij als minister in de vergaderzaal terug kon grijpen, de afgekeken kunst van het spreken vanuit vak-K. Benieuwd, welke bewindsman zich er straks in Rutte-IV van gaat bedienen; er zijn betrekkelijk weinig Kamerdoorstromers onder de nieuwe kabinetsleden en dat gagv is sowieso feitelijk verleden tijd. Nog een kleine aanvulling in de laatste aflevering van dit reeksje.

Bezuidenhoutseweg 67 – achterzijde (SR)

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.