Van Ton Planken was ik een fan. Hij presenteerde het parlementaire programma Den Haag Vandaag. Hij kwam serieus over (in mijn herinnering heb ik hem nooit zien lachen), was kritisch en helder van inhoud. Ron Fresen was vele jaren later een heel andere persoon, trouwens ook met een andere rol, andere tijden. Zouden ze elkaar ooit ontmoet hebben?
Het boek van Ton Planken uit 1980, Den Haag Vandaag De televisie en de zekerheid van een scheef beeld, was een duidelijk succes. Mijn exemplaar is van de derde druk. Het is inderdaad kritisch van inhoud en het meest raakte mij bij herlezing de ongelofelijke laksheid en zelfs tegenwerking van de kant van de NOS. In de beschreven periode had ik via de regionale omroep met Hilversum van doen, was daardoor een poos bij de NOS in vaste dienst. Het vechten voor wat je als de goede zaak zag en de bierkaai daar tegenover vinden.
Het boek van Planken heeft een heel andere toon dan dat van Ron Fresen waar het hier eerder over ging. Ron vertelt, Ton schrijft. Het eerste is serieus maar betrekkelijk losjes van presentatie, dat van Planken ademt eerder de sfeer van een scriptie. Misschien heeft het met het tijdsverschil te maken (2022 tegenover 1980) dat Planken heel geregeld het schrijftaalwoord echter gebruikt dat bij Fresen frappant genoeg weliswaar enkele malen te lezen is, maar in vergelijking met dat eerdere boek toch nauwelijks.
Wat ook aan het wat stijvige taalgebruik van Planken bijdraagt (althans zó komt het nu over maar dat kan destijds een wat andere impressie gewekt hebben), dat zijn geregeld voorkomende stoplapjes als deze:
• wat…. betreft
• op het vlak van / op het punt van / op dat vlak
• als het gaat om
Vooral de eerste wijze van zeggen – in het latere Binnenhofs inmiddels gevarieerd tot “waar het betreft” – komt veel voor, vooral in de beschouwelijker passages. Op de laatste drie bladzijden van het boek zien we naast “als het gaat om” (op p. 230) deze voorbeelden:
•…. prioriteitenstelling te ontwikkelen wat de programma’s betreft
• Van toelatingseisen wat betreft opleiding tot….
• …. wat beide sectoren betreft…
• Juist ook wat informatie via televisie betreft.
Er is voldoende over taal in dat boek van Ton Planken te schrijven om het er nogmaals over te hebben.
Deze blogpost maakt dat ik ook beter moet opletten bij het schrijven van mijn eigen blogposts. Wat zijn mijn overbodige en nietszeggende stopwoorden en stoplapjes?
In heb weer een leerzame blogpost van jou gelezen.
Vriendelijke groet,