Op de achterzijde staat de auteur met licht toegeknepen ogen naar ons te kijken en hoe passend in schipperstrui. Hij is niet veranderd sinds ik hem leerde kennen. Wanneer? Ik denk dat het op de dag af is na te gaan maar dat is veel moeite en irrelevant. Het was niet al te lang voor hij Nederlands ging studeren in Groningen. Toen heeft hij me eens geïnterviewd en hij heeft me (samen met een vriend) geholpen in de beginfase van mijn in 1984 begonnen streektaalfunctionarisschap. Ik had juist een groot net van correspondenten verzameld met veel administratie als gevolg. Mathijs en zijn mede-student zorgden voor het eerste beoordelen en uitzoeken van de antwoorden die die Groningers op papier hadden verstrekt.
Ik herinner me een volgende fase, Mathijs’ sollicitatie bij Radio Noord, kort nadat ik daar was vertrokken in 1987. Heeft hij me in die hoedanigheid ook eens geïnterviewd, ter gelegenheid van m’n promotie in 1989? Ik heb met veel collega-journalisten gesproken, hij was de enige die begreep met wat voor verrukking ik het schema op bladzijde 201 had samengesteld, een mozaïek (zo formuleer ik het nu maar) dat aangespoeld kwam of liever afgezet was op basis van duizenden gegevens van correspondenten. Het liet zien hoe in honderd jaar een taal systematisch kon veranderen, in dit geval van een extreem onregelmatig naar een extreem regelmatig werkwoord (hoeven). Iedere generatie draaide één steentje om ten opzichte van de vorige generatie, zonder dat daar onderling afspraken over gemaakt waren – prachtig.
Mathijs zelf promoveerde naar Hilversum waar hij geprezen medewerker werd aan het radioprogramma OVT van de VPRO.
Hilversum ligt ver van Groningen, we hebben voldoende lang geen contact met elkaar gehad om hier te bladeren door zijn waddenthriller De Hollander en enkele kanttekeningetjes te maken over de taal.
Het is een thriller (een genre dat ik eigenlijk nimmer lees) en al voor we bij de Proloog komen zien we een kaart van het gebied waar het boek speelt, tussen Den Helder en Cuxhaven. Zie ik daarboven nog Büsum liggen? Die plek herinner ik me niet uit het boek, overheen gelezen misschien. Wellicht een vooraankondiging voor een volgend deel met Liewe Cupido als hoofdpersoon?
De kaart is over twee pagina’s verdeeld en de vouw zit net op de plek waar de Duitsers de grens in de Eemsmonding willen leggen (pal langs de Nederlandse dijken). Beetje ongelukkig uitgevoerd, kleine letters ter aanduiding van Memmert, Lutje Hörn en als ik er een vergrootglas bij pak zie ik Blindes Randzelga… Wat zal het zijn, Randzelgat zoals in het boek of Randzelgatt zoals ik aanneem dat het in de Duitse vertaling staat? Lütje Hörn zie ik nu ook, met trema. Peter Palm heeft de kaart ontworpen, Berlijn. Natürlich.
De thriller speelt in een authentiek decor en ik neem blind aan dat al die topografische aanduidingen exact kloppen: wat we van Texel lezen komt reëel over, de grenssituatie aan land tussen Bad Nieuweschans en Bunde bij de Poort van Groningen klopt – de beschrijvingen van wat er op het Wad gebeurt met de wadlopers, de vuurtorens en de overheidsdiensten, ze moeten kloppen allemaal. Ze dragen bij aan de spanning die je als lezer snel ervaart en die je door het hele boek heen meedraagt. Kijkend, maar ook luisterend naar bijvoorbeeld motoren van schepen.
