Mathijs Deen Der Holländer: kanttekeningetjes (ii)

Andreas Ecke heeft in Der Holländer dus niet overal een letterlijke vertaling gemaakt van Mathijs Deens De Hollander. In het 33ste hoofdstuk waar in de vorige bijdrage een paar elementjes van genoemd staan, is dat vaker te zien. Dat hoofdstuk is overigens een mooi voorbeeld van de gevarieerde aanpak van Deen, het is zogenaamd een In Memoriam dat is overgenomen uit de Ostfriesen-Zeitung. Wie op de 108ste bladzijde in de Nederlandse tekst niet weet wat scubaduiken is, via het Duits leer ik dat het om duiken met drukluchtapparaten is. Scuba wordt niet genoemd ook al bevat die eerder aangehaalde Duitse Wikipedia de oplossing van Scuba ‘Self-Contained Underwater Breathing Apparatus’, net als in de Nederlandse versie.

We blijven op pagina 108 en zien dat in de Duitse vertaling een paar geografische aanvullinkjes staan die in het Nederlands minder gewenst of althans niet nodig waren: waar heeft Klaus Smyrna zijn vrouw leren kennen op trainingsweekenden voor duikers, dat is iets waar in Der Holländer meer aandacht voor kan zijn want deze passage speelt zich af tussen Fehmarn en het Deense eiland Lolland.

Als ik al constateer dat in het gesproken Nederlands weer en weer terug (lees weerterug) tegenwoordig meer en meer synoniemen zijn geworden en als ik al denk dat dat in het Duits niet zo is, helemaal juist is dat laatste niet. Bij de eerder aangehaalde zwemprestatie van Smyrna viel ik over Deens weer terug (Puttgarden-Røby en terug respectievelijk weer terug) maar althans daar heeft die nauwkeurige Andreas Ecke mooi wel “wieder zurück” geschreven.
Maar als er onderscheid is tussen Deen en Ecke, dan is het vooral zo dat de vertaler iets heeft toegevoegd of lichtjes gecorrigeerd. Nu we in de buurt zijn, de opening van hoofdstuk 34.

De Groninger Henk van de Wal, klonterik, valt op kantoor met de deur in huis bij collega Anne-Baukje. Zij schiet in de lach en kan daar niets aan doen als hij haar pardoes vraagt “Hoever ben je?” (blz. 110) De Duitse vertaler voegt een kleinigheidje toe en laat de lezer dezelfde situatie daarmee iets anders bekijken: “Seine Hektik ist zu komisch” (S. 105). Van de Wal is opgefokt! Komisch in het Duits is niet alleen ‘komisch’ maar ook ‘belachelijk, raar’.

Die vertaling is iets om verder naar te kijken.

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.