BINNENKANT PAAL… sportjournalistieke taal (xxii)

Net als bij volle bak kan bij binnenkant paal de neiging opkomen om het als één woord te schrijven, zo beknopt en samenhorend zijn die woorden. Binnenkant paal ja zelfs de binnenkant paal is een economische verkorting van bijvoorbeeld “van/aan/via de binnenkant van de paal”. *) Buitenkantje rechts is vergelijkbaar: een pass met de buitenkant van de rechtervoet. De fijne touch waarmee de bal gespeeld wordt blijkt uit het verkleinwoord.

  • Een bal op de lat of binnenkant paal kan het verschil tussen grote ontlading en diepe teleurstelling opleveren.
  • Zijn inzet kwam via binnenkant paal terug het speelveld in.
  • zijn actie met zijn linkerbeen was perfect en die bal ging binnenkant paal in de goal
  • Jurriaan van de Berg werkte de bal in twee pogingen in het doel, via de binnenkant paal (1-2).

Door het gebruik van het lidwoord (zoals in via de binnenkant paal) of een voorzetsel (met buitenkant links) worden dat bijna zelfstandig naamwoorden.

En inderdaad het genoemde buitenkantje rechts (en vast ook links) komt voor en let op het bijna liefkozende verkleinwoord dat hier mogelijk is en niet (toch?) bij *binnenkantje paal:

  • Zijn buitenkantje rechts met die sprong in de lucht was prachtig het is een van de mooiste dingen die Cruijff ooit heeft gedaan.
  • Ook Smeets schoot nog met buitenkantje rechts op doel, zijn inzet zeilde naast het doel.
  • Wanneer men bij Ulysses praat over buitenkantje rechts, bedoelt men Niek Beck, de enige doelpuntenmaker in de wedstrijd tegen De Rakt.

Een ander voorbeeld van uitgesproken figuurlijk gebruik van de oorspronkelijke aanduiding, in dit geval binnenkant paal, las ik in Spits van 19 juli 2012 en dat had betrekking op Jacco Verhaeren: “Sinds de Spelen van 2000 staat de zwemcoach garant voor succes bij het grootste sportevenement. Hij schiet elke keer binnenkant paal met zijn pupillen. Dat is heel uitzonderlijk , aldus Marc Lammers, die de hockeysters in 2008 in Peking naar de olympische titel leidde. Hij is een absolute kampioenenmaker.”

*) In mijn streektaal kan ik zeggen aander kaant spoor (aan de overzijde van het spoor), aander kaant daip (aan de overzijde van het kanaal): dat is vergelijkbaar met binnenkant paal maar anderkant spoor of anderkant diep kan in een Nederlands opstel op minder begrip rekenen bij correctie.

SPORTJOURNALISTIEK (Van Dale)

In deze serie waren eerder onderwerp van aandacht: Vrouwen en kinderen eerst. Een listige afdaling. Stoeltje. Loopactie. De bal terugleggen. Als de brandweer. Het bos in. Renderen. Pielen. Pingelen. Vaste waarde. Uit je stekker. Een positie invullen. Hoog staan in het veld. In het mes lopen. Veel mensen achter de bal. Rijp voor de slacht(bank). Rijp voor de sloop. Na de thee. De tanden stuk bijten. Volle bak.

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.