Variatie is dus een opvallend kenmerk bij de verwijzing naar iemand als opa,- oma zal niet minder rijk bedeeld blijken in latere afleveringen. Uit de reacties op de vragenlijst wordt informatie duidelijk die niet in familieberichten staat, zoals de reden om iemand bijvoorbeeld opa zolder te noemen (“naar de plek waar het het leukste spelen was bij deze opa”) of lummel-opa (“die leert zijn kleinkinderen graag vieze woorden”).
Bij de volgende voorbeelden uit gegevens van rouwadvertenties in NRC Handelsblad van de afgelopen jaren is vaak te vermoeden waarom een bepaald woord aan opa is toegevoegd. Op enkele plaatsen is informatie verstrekt die af te leiden viel uit de betreffende advertentie, maar soms blijft het een raadsel. Hieronder volgt een royale selectie, inclusief een enkele geografische aanduiding, soms een voornaam – al dan niet uit de kindermond voortgekomen – en ook enkele afko’s of zelfs aanduidingen bestaande uit louter letters. FN betekent ‘familienaam’ die in de betreffende advertentie vermeld is. Geniet!
Opa Abbi (FN Abbink), Opa Ameland, opa Biem (w.s. Wim (kindertaal)), opa Bilthoven, opa Bloem (FN Bloembergen), opa Bo, Boeken-opa (in half Fries eenmaal aangetroffen als Voorlees-Pake), opa Boem Boem, opa Bol, opa Bolletje, bolus-opa (in Zeeland), opa Boot, opa bos, opa Bou (sc. Boudewijn), opa-bril, opa brombeer, opa Chef, opa Daddy, opa de grappige, opa Den, opa Di, opa die op alle vragen antwoord wist, opa Doedoe, opa Dop, opa drop, opa E (Eduard), opa Ees, opa en opi, opa Eric, opa Fant (sc. Frans (kindertaal), opa fietser, opa France, opa Freekie, opa Friesland, opa Geert, opa Haag (Den Haag), opa hout, opa Husch, opa ijs, opa Joop, opa Kip, opa Klaas, opa Klok, opa Koekoek, pa krokodil, opa kussens, opa lala (t.w. muzikale -), opa Lau (Laurens), opa Leloe (Leo), opa Leo, opa London, opa Lothje, opa Lub (FN Lubbers), opa Makkie (Max), Opa motor, Opa Nederland, opa Neus, opa Nijn, opa Nora, opa Ollie (w.s. Willem (kindertaal)), opa op het Plein, opa Otous (FN Toussaint), opa Pauw, opa Pijp, opa Pits (Frits (kindertaal)), opa poes op het dak (grootvader was hoogleraar Zoötechniek i.h.b. van de grote huisdieren), opa Pula, opa Q (FN Quarles van Ufford), opa Rien, opa Rob, opa Saar (naar de naam van de poes), opa Schaap, opa Schaar (FN Schaardenburg), opa Sjon, opa Snor, opa Steeg, opa T (FN Terwindt), opa Theo, opa Tiel, opa Tikkie (FN Tiktak), opa Tiktak (naar een klok), opa Timmie(FN Timmermans), opa tjoeptjoep, opa Toetoet, opa Trein, opa Tuin, opa Uil, opa Ullie, opa van de zee (scheepsbouwer als beroep), opa Velden, opa Vriend, opa W.P.(Willem Pluygers), opa Wiel [Wiel < Wilhelmus (Limburg)], opa Willo (Willem), opa Woef, opa Zee, opa Zilver (FN Aardewerk).
Vormen van samentrekkingen van (deel van) opa+voornaam komen nu en dan ook voor:
Olex (opa Lex), Opatijn (opa Martijn), OPaul (Opa Paul), OpaDa (Daan), Opa-Ka (Karel), Opamau (Maurits), Opix (opa Felix), Pachi (opa Christiaan), Pajan (opa Jan), Papiet (opa Piet), Wimpa (opa Wim). Voorts moeten we grapjas– en grapjes-opa niet vergeten noch de speel– en de spelletjes-opa.
En we zijn er nog niet, ook al bevat de volgende aflevering minder familaire data. Het gaat dan over systematisch ontstane aanduidingen voor grootvader.
Leuk overzicht, wij gebruikten de woonplaats als toevoeging
Vrolijke groet,