De verkiezingen: het allergrootste event met stip

“Zoals iedere zaterdag beginnen we met onze vaste politiek commentator Kees Boonman.” Dat is een herkenbaar genoegen, de week eventjes doorgenomen te krijgen aan het begin van het eerste volle uur van Nieuwsweekend van Omroep MAX op zaterdag. Het is handig om telkens terugkerende teksten in de computer te hebben, scheelt werk. Makkelijk is het ook voor de presentatoren.


De bonusquote is het laatste, wellicht bijzondere geluidsfragment dat Boonman bij wijze van afronding mag laten horen. Zaterdag (30 september 2023) betrof dat Hugo de Jonge die in een van zijn hoedanigheden als bewindsman met verkiezingen in zijn portefeuille iets in de Kamer had gezegd. Wanneer en in welke Kamer? Ik kwam er niet achter, maar Kees liet Hugo duidelijk enthousiaste en toch hoorbaar ambtelijk voorbereide feitjes vertellen over die gebeurtenis van 22 november a.s. Gebeurtenis? Het was een evént, ja het allergróótste event van Nederland dit jaar, afgaande op de hoeveelheden vrijwilligers, de locaties en de betrokkenen die op komen dagen om het rode potlood te hanteren.
Zoals dat gaat in de politiek, het moet sterker aangezet worden dan via het gewone gebeurtenis en dus betreft het een event. Maar zelfs het allergrootste event is nog niet sterk genoeg uitgedrukt, want daar werd tot tweemaal toe met stip aan toegevoegd. ‘Verreweg’. Voor de Engelse luisteraar: dat zal iets als ‘by far’ betekend hebben. Wat zeg ik, het allergrootste event met stip is nog te zwak, het bleek in de woorden van de minister achterelkaar

helemaal

met stip

het allergrootste

event dat we organiseren in Nederland!

Toen Hugo de Jonge geboren werd (in 1977) was de uitdrukking met stip sinds een jaar of tien in opmars in het Nederlands. Het bereikte evenwel pas in 1992 het Handwoordenboek van Koenen in de 29ste editie: ‘zeer snel’ “bijv. in: de plaat is met – gestegen in de hitparade”. Ook in de Handelingen van de Tweede Kamer zie je het niet eerder dan in of rond 1990 voor het eerst opduiken.
Ergens midden in de jaren ‘60 begon Radio Veronica (Joost den Draaijer wellicht?) met het uitzenden van een Top-40 van de meest verkochte platen van de afgelopen week. In platenzaken was wekelijks de nieuwste hitlijst verkrijgbaar voor wie wilde meekijken tijdens de radio-uitzending.
Sommige platen liepen erg goed, kwamen hoog binnen en de voorspelling was dus dat ze de komende week nóg weer hoger zouden eindigen. Die kregen een stipje maar Joost den Draaijer schalde dan bv. “Judy in Disguise – nummer drie met stip!” de ether in vanaf de Noordzee. Volgens de foldertekst zelf zijn het de nummers gemarkeerd met een sterretje die snel stijgen.

Fragment Veronica Top-40

Met stip betekende dus: ‘die komt eraan’ of ‘die blijft wel even’ als het nummer met stip op één stond. Dat is nog steeds zeer gangbaar, met stip op één.

Kortom, als minister De Jonge zegt dat de verkiezingen het allergrootste event met stip zijn, dan is dat op grond van de talige historie interessant. Komisch ook, want hoe stemden*) we ook alweer op 22 november? Nog altijd met stip! In rood.

Ter afronding een bonusquote. Dat betreft hier de kwestie hoe on-attent de redactie van Nieuwsweekend de terugluisterbijdrage van Boonman op de website presenteert, althans gisterochtend nog. Een malusquote eigenlijk met verkeerd gebruikt ons, foutief geschreven Keen en met de onjuiste uitdrukking licht schijnen:

Van website NPO1

*) is geen verleden tijd maar ‘hoe zouden we ook alweer stemmen’

Over Siemon

Siemon Reker (1950, Uithuizen) was hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen tot aan zijn emeritaat in 2016. Eerder was hij onder meer streektaalfunctionaris van de Provincie Groningen en actief in de journalistiek (Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord). Publicaties staan onder het kopje C.V.
Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.