Schiet mij maar lek: een transfer van SP naar BBB

Volgens Parlement.com drukte Remi Poppe (SP) zich als Kamerlid duidelijk uit: “Sprak altijd in ronde bewoordingen, met een kenmerkend Rotterdams accent.” Het moet hem moeite gekost hebben, in de Plenaire Zaal niet uit een bepaalde tekst te mogen citeren. Op 19 juni 1997 staat hij als volgt in de Handelingen geciteerd: “Ik wil graag dingen citeren in de context van een brief en dat mag nu weer net niet, omdat ik die brief niet mag citeren. Ik heb alle aantekeningen van die brieven hier bij me, maar als ik hier één letter uit voorlees, dan – schiet mij maar lek – mag dat niet.” [Remi Poppe heb ik enkele malen in dit blog ten onrechte de voornaam Stan gegeven: Stan Poppe was eerder PvdA-Kamerlid, Remi van de SP. Excuus!]
De betekenis van het door Poppe in de Kamer geïntroduceerde schiet mij maar lek is door de context duidelijk ‘ik snap er geen bal van’. Dat wijkt wat af van de door Van Dale gegeven inhoud die het dichtst in de buurt komt: “uitdrukking iem. (helemaal) lek schieten = doodschieten”.

De SP sprak niet alleen via Remi Poppe rond Nederlands:
• Bart van Kent: Schiet mij maar lek! De VVD probeerde het net ook te verdedigen met: we moeten normaliseren. Dat ging volgens mij ook niet helemaal lekker, want normaliseren betekent gewoon het sluiten van bedrijven en het ontslaan van mensen. (24.09.2020)
• Lilian Marijnissen: De demissionaire premier zei laatst nog tegen mij “we leven in een diep-socialistisch land”, maar nu zegt hij weer “we leven in een centrumrechts land.” Schiet mij maar lek. (23.06.2021)
• Renske Leijten (op 8 maart 2022 bij een debat over wetten maken tegenover Derk Boswijk CDA die had bepleit “Wij moeten juist een stuk vertrouwen uitstralen”): Schiet mij maar lek. (En vervolgt: We nemen hier heel vaak wetten aan die juist de excessen moeten beteugelen of moeten aanpakken.)

Schiet mij maar lek was vanaf 1997 SP-taal. Was Renske Leijten de laatste uit deze kring die deze uitroep in het Nederlands in 2022 gebruikte?
Het duurde even na haar binnenkomst in de Tweede Kamer, maar vanaf de zomer van 2022 neemt Caroline van der Plas (BBB) schiet mij maar lek over:
• Hoe kan je dat nou doen, hoe kan je boeren daarop afrekenen, terwijl de veestapel inmiddels gewoon al is gedaald? Schiet mij maar lek. (23.06.2022)
• Die peren waren geoogst in Thailand, ze waren verpakt in Argentinië en ze werden verkocht in Nederland. Dan denk ik: schiet mij maar lek! Wat zijn we aan het doen? (3.11.2022)
• Want welke Nederlander neemt een baan waarbij de baas zegt: “Je kunt hier werken, maar je moet ervoor zorgen dat je allemaal spullen aanschaft en je werkplek verduurzaamt. Hoeveel salaris je krijgt, of je überhaupt salaris krijgt en voor hoelang, gaan we nog wel even bekijken. Dat zien we nog wel.” Niemand in Nederland zou daarmee akkoord gaan, maar de boer moet dat wel. Nou, schiet mij maar lek. (29.06.2023)

Het gebeurt vaker in de Tweede Kamer dat bepaald taalgebruik van de ene partij overgenomen wordt door, ja getransfereerd wordt naar een andere fractie. De richting is eerder van links naar rechts dan andersom, veronderstel ik denkend door de oogharen.